Vereniging
-
Auteur:
Mabelle Abraham - Laatst bijgewerkt: 19 maart 2024
- Leestijd: 10 minuten
Wanneer je samen met anderen een wens of doel hebt waarbij geen sprake is van winststreven, kan je kiezen voor een vereniging als rechtsvorm. Veel mensen zijn lid van een vereniging, zoals een sportvereniging, studentenvereniging of buurtvereniging, maar wat is een vereniging precies? En waar moet je op letten bij het oprichten van een vereniging?
Wat is een vereniging?
Een vereniging is een organisatie die maatschappelijke activiteiten organiseert om samen met de leden van de vereniging een wens of bepaald doel te bereiken. Denk aan sporten, politieke belangen, muziek maken, etc.
Een vereniging bestaat uit minimaal twee leden. De leden nemen tijdens een algemene ledenvergadering beslissingen over de organisatie, bijvoorbeeld over het wijzigen van statuten, het benoemen van het bestuur of het goedkeuren van de jaarrekening. Een ledenvergadering vindt minimaal één keer per jaar plaats. Op de ledenvergadering worden de leden van het bestuur benoemd.
In Nederland zijn mensen (met uitzondering van de Vereniging van Eigenaars bij appartementsrechten) nooit verplicht lid van een vereniging
Een vereniging heeft geen aandeelhouders. Een vereniging komt op andere manieren aan geld voor activiteiten. Denk aan contributies van leden, inzamelingsacties, subsidies, erfenissen, donaties en eventueel inkomen uit een onderneming.
Een vereniging heeft niet het doel om winst te maken, maar mag wel winst maken met een onderneming. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van commerciële activiteiten. De voorwaarde is dan wel dat het geld wordt gebruikt voor maatschappelijke activiteiten (doel van de vereniging). De winst mag niet verdeeld worden onder de leden.
Soorten verenigingen
Er bestaan twee soorten verenigingen. We maken onderscheid tussen verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid en verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid.
Verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid hebben dezelfde rechten en plichten als een burger. Zo kunnen deze bijvoorbeeld een huis kopen, geld lenen en een erfenis ontvangen. Wanneer je met je vereniging subsidies wil ontvangen, moet je vaak een vereniging hebben met volledige rechtsbevoegdheid.
Bij verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid zijn de bestuurders privé aansprakelijk voor eventuele schulden. Een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid kan worden opgericht zonder notaris en heeft dan ook geen notariële akte. Een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid wordt ook wel een informele vereniging genoemd.
Vereniging oprichten
Wanneer je een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid wil oprichten, moet je eerst langs de notaris. De notaris stelt dan de notariële akte op met daarin de statuten. De notaris schrijft de vereniging in bij de KvK. De vereniging komt dan in het Handelsregister te staan. Alle bestuurders van de vereniging komen in het Handelsregister te staan. Wanneer de vereniging niet is ingeschreven in het Handelsregister, zijn de bestuursleden naast de vereniging medeaansprakelijk.
Bij het oprichten van de vereniging moeten ook de uiteindelijk belanghebbenden (UBO’s) worden ingeschreven. Dit moet in het UBO-register van de KvK.
Belangrijk bij een Vereniging: Zakelijke rekening
Als bestuur van een vereniging is het van groot belang om financiële handelingen te kunnen verrichten, waaronder het ontvangen en doen van betalingen. Om deze activiteiten uit te voeren, is het noodzakelijk om een zakelijke bankrekening te hebben. Dit geldt tevens voor taken als het innen van lidmaatschapsgelden en donaties, evenals het uitvoeren van stortingen.
Bekijken
Kosten
Voor het oprichten van een vereniging is geen minimaal startkapitaal nodig. De tarieven voor de oprichting van de vereniging verschillen per notaris. Gemiddeld kost dit tussen de € 400 en € 800. Bij de KvK betaal je eenmalig € 80,10 om je vereniging in te schrijven.
Ook zijn er kosten voor het bijhouden van de boekhouding. Een vereniging die winst maakt, moet bij een bepaalde omzet de jaarrekening deponeren. De jaarlijkse kosten voor de boekhouding liggen gemiddeld tussen de € 600 tot € 1.800. Met een boekhoudprogramma kan je dit makkelijk zelf doen en bespaar je op deze kosten.
Boekhoudprogramma vergelijken?
Op zoek naar de mogelijkheden om efficiënter te werken door middel van een boekhoudprogramma? Vergelijk alle pakketten.
Vergelijk zelf
Verenigingsplan schrijven
Bij het oprichten van een vereniging is het handig om een verenigingsplan te schrijven. In het verenigingsplan staan de naam, de doelstelling, de middelen, het bestuur, de financiën en gegevens, zoals het adres en dergelijke van de vereniging.
Statuten
De regels voor een vereniging worden vastgelegd in de statuten. De statuten moeten door het gehele bestuur worden goedgekeurd. In de statuten staan onder andere:
- De naam van de vereniging.
- Het doel van de vereniging.
- De gemeente waar de vereniging zich gevestigd heeft.
- Informatie over het bepalen en ontslaan van bestuursleden.
- De bestemming voor het geld bij opheffing van de vereniging.
Wanneer de statuten gewijzigd moeten worden, is een bezoek aan de notaris vereist. Let op: Er zijn vaak verplichte statuten bij het oprichten van een vereniging die zich aansluit bij een koepel.
Huishoudelijk reglement
Het huishoudelijk reglement is een toevoeging op de statuten. In het huishoudelijk reglement staan regels, afspraken en richtlijnen die op korte termijn ook weer gewijzigd kunnen worden.
In de statuten staan alleen regels die minstens vijf jaar blijven gelden. Alle overige zaken worden in het huishoudelijk reglement vastgelegd. Hier vallen dus de afspraken, regels en richtlijnen onder die mogelijk op korte termijn gewijzigd kunnen worden. Wanneer deze afspraken in de statuten zouden staan, moet het bestuur voor elke wijziging naar de notaris. Dat kost tijd en geld. Dit geldt alleen voor een vereniging die is opgericht met een notariële akte.
Aansprakelijkheid
Een bestuurder van een vereniging is in principe niet aansprakelijk voor de schulden die gemaakt worden door de vereniging. Deze rechtsvorm heeft namelijk een volledige rechtsbevoegdheid. Het bestuur is dus niet aansprakelijk, maar de onderneming. Toch zijn er ook verenigingen die niet zijn opgericht via de notariële akte en dus een beperkte rechtsbevoegdheid hebben.
Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid is een rechtspersoon. Dit betekent dat een bestuurder niet aansprakelijk is voor de schulden van de vereniging, maar dat de vereniging zelf aansprakelijk is. Er gelden wel een aantal uitzonderingen. Je bent als bestuurder bijvoorbeeld wel aansprakelijk bij wanbestuur of als de vereniging nog niet is ingeschreven in het Handelsregister van de KvK. Ook afgetreden bestuurders die nog in het Handelsregister staan, kunnen daardoor aansprakelijk gesteld worden voor eventuele schulden. Daarom moeten bestuurswisselingen binnen 8 dagen door worden gegeven aan de KvK.
Bij een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid zijn bestuurders hoofdelijk aansprakelijk voor schulden en verplichtingen als de vereniging niet is ingeschreven bij de KvK. De aansprakelijkheid kan beperkt worden door de vereniging in te schrijven in het Handelsregister. Hiermee wordt de hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders beperkt.
Iedereen in het bestuur is tekenbevoegd. Alle bestuurders mogen namens de vereniging contracten tekenen of bepaalde rechtshandelingen uitvoeren. Wie dat wel en niet mag, staat in de statuten vermeld.
Het is ook mogelijk dat het bestuur iemand anders een volmacht geeft. Dit is een verklaring waarin staat dat de gevolmachtigde namens de vereniging mag handelen. Het is verstandig dat deze persoon wordt ingeschreven in het Handelsregister. Het is niet verplicht om een gevolmachtigde in te schrijven, maar wel handig voor zakenrelaties. Zo weten zij zeker wie mag handelen namens de vereniging.
Belastingen bij vereniging
Een vereniging zonder onderneming betaalt geen belasting. Wanneer een vereniging wel structureel commerciële activiteiten uitvoert, moet er vennootschapsbelasting over de winst betaald worden. Er kan gebruik worden gemaakt van aftrekposten voor vennootschapsbelasting.
Het hangt van de situatie af of de vereniging btw moet inhouden en afdragen aan de Belastingdienst.
Aanpassen of beëindigen van vereniging
Voor het beëindigen van een vereniging moeten leden tijdens de algemene vergadering eerst de rechtspersoon ontbinden. Dit is een besluit dat vooraf op de agenda moet worden gezet om geldig te zijn. Daarvoor is een meerderheid van twee derde van de uitgebrachte stemmen nodig, tenzij in de statuten iets anders staat.
Een ontbonden rechtspersoon stopt niet direct met bestaan. De rechtspersoon is pas helemaal opgeheven indien alle schulden en uitkeringen betaald zijn. Mocht er dan nog geld overblijven, staat in de statuten waar het geld naartoe gaat.
Wijziging in bestuur
Het wijzigen van het bestuur kan gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de financiering, de bankrekening, verzekeringen, het pensioenfonds of de vergunningen van de gemeente. Voor de stappen die genomen moeten worden bij het wijzigen van bestuursleden, kan de website van de desbetreffende financiële instelling worden geraadpleegd.
Verschil vereniging en stichting
Verenigingen en stichtingen worden vaak met elkaar vergeleken. Ze hebben ook veel met elkaar gemeen, maar er zijn ook een paar grote verschillen. Deze staan hieronder.
| Vereniging | Stichting | |
|---|---|---|
| Inschrijving KvK | Bij het oprichten van een vereniging is inschrijven bij de KvK niet verplicht. | Bij het oprichten van een stichting is inschrijven bij de KvK verplicht. |
| Leden | De vereniging heeft wel leden. | Een stichting heeft geen leden. |
| Bestuur | Het bestuur van een vereniging wordt uit leden gekozen (bestuursleden) en legt verantwoording af aan de rest van de leden bij de algemene ledenvergadering. | Het bestuur van de stichting kiest de bestuurders zelf. |
| Statuten | Het bestuur van een vereniging kan statuten niet wijzigen. Een wijziging doorvoeren is alleen mogelijk met een algemene ledenvergadering. | Het bestuur van een stichting mag wijzigingen doorvoeren in de statuten. |
| Geldmiddelen | De inkomstenbron van een vereniging is in de vorm van contributie van leden. Daarnaast ontvangen zij geld dankzij donaties, subsidies en schenkingen. | Een stichting ontvangt alleen geld door middel van donaties, subsidies, schenkingen, erfenissen etc. |
| Ontbinding | Een vereniging kan alleen worden ontbonden door de algemene ledenvergadering. | Het bestuur van een stichting kan besluiten dat de stichting ontbonden wordt. |
Voor- en nadelen van een vereniging
De rechtsvorm vereniging kent een aantal voordelen en een aantal nadelen. We hebben ze hieronder op een rij gezet.
Voordelen
- Er is geen startkapitaal vereist voor het oprichten van een vereniging.
- Het is mogelijk om personeel aan te nemen.
- Een vereniging zonder onderneming hoeft geen belasting te betalen.
- Wanneer je kiest voor een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, ben je beperkt aansprakelijk met je privévermogen.
- Je kan een wens uit laten komen of een bepaald doel bereiken.
Nadelen
- Een lid is niet verzekerd voor de sociale verzekeringen.
- Wanneer er wordt gekozen voor een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid, ben je als bestuurder met je privévermogen aansprakelijk.
- Het doel van de vereniging is niet winst maken.
Veelgestelde vragen
Ja, een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid is een rechtspersoon. De bestuurder is niet aansprakelijk voor schulden van de vereniging. Er zijn wel een aantal uitzonderingen. Bestuurders zijn namelijk wel aansprakelijk bij wanbestuur of wanneer de stichting nog niet is ingeschreven bij de KVK.
Een stichting mag wel winst maken met een onderneming. De voorwaarde is dan wel dat de winst gebruikt wordt voor de maatschappelijke activiteiten van de vereniging. De winst mag niet onder de leden verdeeld worden.
Statuten vormen de basis van een vereniging. Hierin staan de regels en afspraken van de rechtspersoon. In de statuten van een vereniging staat bijvoorbeeld hoe de bestuurders worden gekozen. De statuten moeten door het gehele bestuur worden goedgekeurd. Voor het wijzigen van de statuten, is een bezoek aan de notaris vereist.
Mabelle Abraham (MSc) houdt trends en ontwikkelingen op de financiële markt in de gaten om zo nieuwe kansen te identificeren en hier strategisch op in te spelen. Met haar ruime expertise en specialistische vaardigheden analyseert en beoordeelt ze al 3 jaar lang financiële producten. Daarnaast heeft zij haar Master behaald in Communication Science aan de Universiteit Twente.