Home » Bedrijf Starten » Welke rechtsvormen zijn er? » Maatschap

Maatschap

Naast de bekende rechtsvormen mét rechtspersoonlijkheid en de minder bekende rechtsvormen mét rechtspersoonlijkheid bestaan er ook rechtsvormen zónder rechtspersoonlijkheid, zoals een maatschap. Wanneer iemand zijn beroep samen met anderen als zelfstandig ondernemer wil uitvoeren, kan de maatschap als rechtsvorm worden gekozen.

Wat is een maatschap?

Een maatschap is een rechtsvorm waarbij 2 of meer partners (de maten) een onderneming voeren. Onder een gemeenschappelijke naam voeren de ‘maten’ een beroep uit. Denk hierbij aan tandartsen en advocaten. Elke maat brengt iets in de maatschap. Zoals geld, goederen of arbeid. De maten zijn allemaal persoonlijk aansprakelijk.

Een maatschap moet ingeschreven worden bij de Kamer van Koophandel (KvK). Maar een akte opstellen hoeft niet. Toch is het slim om bepaalde zaken vast te leggen. Duidelijke, schriftelijke afspraken voorkomt een hoop gedoe.

Openbare maatschap

Bij een openbare maatschap treedt men onder een gemeenschappelijke naam als eenheid naar buiten. Een openbare maatschap heeft een maatschapsvermogen, afgescheiden van het privévermogen. Dit zodat privé-schuldeisers van de vennoten hierop geen aanspraak kunnen maken. Alleen zakelijke schuldeisers kunnen aanspraak maken op het vennootschapsvermogen. De openbare maatschap is de samenwerkingsvorm van artsen, advocaten, notarissen, accountants, belastingadviseurs en andere klassieke en moderne beroepsbeoefenaren.

Stille maatschap

Naast de openbare maatschap is er ook de stille maatschap. Een stille maatschap is een onderlinge samenwerking die niet zichtbaar is. De onderneming is dus niet openbaar en treedt bijvoorbeeld niet met een bedrijfsnaam naar buiten. Een voorbeeld van een stille maatschap is bijvoorbeeld mensen die werken in de landbouw en onderlinge afspraken maken over het samen aankopen en gebruiken van machines. Deze afspraken worden vaak vastgelegd in het maatschapscontract. Wanneer het fiscale consequenties heeft, is het ook bekend bij de Belastingdienst.

Oprichten

Bij het oprichten van een maatschap of het opstellen van een maatschapscontract schrijft de ondernemer de maatschap in het KVK Handelsregister in. Daarnaast moet de ondernemer zijn ultimate beneficial owners (UBO’s) inschrijven. UBO’s zijn belanghebbenden van de maatschap. Dit zijn mensen die voor meer dan 25% gerechtigd zijn tot het vermogen van de maatschap. Een organisatie kan 1 of meer UBO’s hebben. UBO’s inschrijven doet de ondernemer in het UBO-register van KVK.

Maatschapscontract

Bij het oprichten van een maatschap is het verstandig om een maatschapscontract op te stellen. Een maatschapscontract is niet verplicht, maar zeker aan te raden. In het contract staan alle afspraken over de samenwerking. Bijvoorbeeld:

• Wie alle maten zijn en wat ze inbrengen (geld en arbeid).
• Hoe de winst wordt verdeeld. Dit gebeurt meestal op basis van de inbreng, tenzij de ondernemer hier iets anders over vastlegt.
• Hoe de maatschap de bevoegdheden verdeelt, zoals een dure aankoop of het aannemen van personeel, moeten de maten gezamenlijk verrichten. Andere handelingen zoals het aanschaffen van schrijfgerei kan zonder overleg.
• Hoe en wanneer de maten uit elkaar gaan.

Kosten

Wanneer een ondernemer zijn maatschap inschrijft bij de Kamer van Koophandel (KVK) betaalt hij eenmalig €51,95 Verdere kosten die een ondernemer maakt, bijvoorbeeld bij het opstellen van een maatschapscontract via een notaris of advocaat, verschillen. Een maatschapscontract mag ook door de ondernemer zelf worden opgesteld. Het is dus niet verplicht om dit door een advocaat of notaris te laten doen.

Wel is een ondernemer wettelijk verplicht om zijn administratie bij te houden. Hier kan de ondernemer ook kiezen of hij dat zelf wil doen of wil uitbesteden. Deze kosten verschillen dus ook. Meestal liggen de prijzen gemiddeld tussen de €500,- en €1.000,- per jaar.

Aansprakelijkheid

Een maatschap is geen rechtspersoon. Dit betekent dat alle maten verantwoordelijk zijn voor hun eigen handelingen en dus met hun eigen geld aansprakelijk zijn voor eventuele schulden.

De ondernemer gaat alleen verplichtingen aan voor zichzelf en niet voor de andere maten. Als hij zelf apparatuur koopt, contracten met klanten afsluit of iemand inhuurt, is alleen hij verantwoordelijk voor de schulden. Andersom geldt dit ook.

Zakelijke schuldeisers maken altijd eerst aanspraak op het zakelijke vermogen (afgescheiden vermogen) van een ondernemer. Als dit niet voldoende is om alle schulden terug te betalen, zijn maten met hun privévermogen aansprakelijk. Wanneer een ondernemer in gemeenschap van goederen is getrouwd, is ook de partner financieel aansprakelijk voor de schulden. Met huwelijkse voorwaarden kan dit voorkomen worden.

Als een maat handelt terwijl hij dat volgens de wet of de afspraken niet mag, dan is de andere maat in principe niet aansprakelijk. Alleen in onderstaande gevallen zijn alle maten voor een gelijk deel aansprakelijk:

• De maten hebben elkaar in een maatschapscontract een volmacht gegeven.
• De maten hebben samen besloten een handeling of transactie te verrichten.

Tekenbevoegdheid

Een ondernemer gaat in een maatschap alleen voor zichzelf verplichtingen aan. De ondernemer kan geen contracten tekenen of rechtshandelingen uitvoeren voor de hele maatschap. Bijvoorbeeld een wijziging doorgeven in het Handelsregister.

Wilt de maatschap dat in sommige gevallen één van de maten meer bevoegdheden heeft? Dan kan de maatschap daar onderlinge afspraken over maken in het maatschapscontract in de vorm van volmacht. De maatschap kan ook iemand anders een volmacht geven. Een volmacht is een verklaring waarin staat dat deze persoon ook namens het bedrijf kan handelen.

Belastingen

Wanneer een maat aan de eisen voor het ondernemerschap voldoet, is hij ook ondernemer voor de inkomstenbelasting. Elke maat moet individueel inkomstenbelasting afdragen. Daarbij kan er wel gebruik worden gemaakt van fiscale aftrekmogelijkheden. De maatschap zelf valt niet onder de inkomstenbelasting. De maatschap zelf draagt daarentegen wel btw af. Voor veel beroepen geldt vrijstelling van btw. De maten dragen individueel geen btw af.

Aanpassen of beëindigen

Voor een ondernemer is het altijd mogelijk om zijn rechtsvorm aan te passen. Zo kan een ondernemer de maatschap omzetten in een bv of coöperatie. Dit kan wanneer een ondernemer niet meer persoonlijk aansprakelijk wil zijn, meer fiscaal voordeel wil behalen of zijn risico’s wilt spreiden. Een rechtsvorm aanpassen gaat altijd via de notaris.

Wanneer een lid uit de maatschap stopt of overlijdt, is de maatschap wettelijk ontbonden en eindigt deze. Als de ondernemer wil dat de maatschap blijft bestaan na het uittreden of wegvallen van een maat, moet dat in het maatschapscontract worden geregeld. Dit moet gedaan worden met een verblijvingsbeding of overnamebeding. De maatschap kan dan bijvoorbeeld doorgaan met een nieuwe maat of verder als eenmanszaak. In het contract staat ook hoe de waarde wordt bepaald en hoe de zaak zal worden verdeeld.

Als de maatschap helemaal stopt, door bijvoorbeeld opzegging van de maten, dan moet de onderneming worden ontbonden en moeten zaken worden afgehandeld. Dit betekent dat de maten de schulden betalen en eventueel hun aandeel terugkrijgen in natura of geld. In het maatschapscontract staat beschreven hoe dat precies in zijn werking gaat. De ondernemer spreekt bijvoorbeeld af dat alle maten hetgeen dat overblijft verdelen op basis van ieders winstaandeel. Of dat de overblijvende schulden van een maat naar rato van zijn winstaandeel wordt terugbetaalt. Wijzigingen over de maatschap moet worden doorgegeven aan KvK en de Belastingdienst.

Een ondernemer moet er rekening mee houden dat het beëindigen van de maatschap ook gevolgen kan hebben voor bijvoorbeeld financiering, pensioenfonds, verzekeringen, bankrekening van de maatschap of vergunningen van de gemeente.

Personeel

Wanneer een maatschap personeel in dienst neemt, is de maatschap de werkgever. Dit betekent dat alle maten werkgever zijn van het personeel. De maatschap zal te maken krijgen met loonheffingen en afdracht van sociale premies. Dat geldt ook voor ondernemers die los van de maatschap, dus voor hun eigen onderneming, iemand in dienst nemen.

Verschil vof en maatschap

Het grootste verschil tussen een vennootschap onder firma (vof) en een maatschap is de aansprakelijkheid van de leden. In een maatschap is de aansprakelijkheid minder. Dit komt ook omdat leden in een maatschap individueel een beroep uitoefenen. Bij de maatschap is de ondernemer dan ook alleen aansprakelijk voor zijn eigen deel. Dit is bij een vof juist niet het geval. Een vof is meestal een gemeenschappelijk bedrijf die beroepsmatige activiteiten uitvoert. Alle vennoten zijn aansprakelijk voor de schulden van de vof. Ook wanneer een andere vennoot die schulden maakt.

Voor- en nadelen

Veelgestelde vragen