Zzp’er in het onderwijs

header
  • Auteur:

    Reinout de Jong is werkzaam als financieel journalist, hij schrijft teksten voor verschillende financiële websites en is na het afronden van zijn redactionele opleiding bezig met een hbo bachelor in de Nederlandse taal.

  • Bijgewerkt op: 25 mei 2023
  • Gecontroleerd op: 9 oktober 2023
  • Leestijd: 9 minuten

Onderwijzers kunnen afhankelijk van hun behaalde graad op verschillende plekken terecht. Basisscholen, middelbare scholen, hogescholen. Aan vraag is er geen tekort, waarom is het aantal zzp’ers in het onderwijs dan toch verdubbeld ten opzichte van vorig jaar? Wat zijn de voordelen ten opzichte van werken in loondienst, heeft het ook bepaalde nadelen en hoe begint een zelfstandige leraar?

Waarom zzp’er in het onderwijs worden?

Er zijn verschillende redenen waarom iemand een freelance docent zou willen worden. Zo heeft de een naast zijn of haar zzp-schap een vaste baan en is het daarmee goed te combineren, en vindt de ander freelance docent een prettigere manier om meer zeggenschap over hun werk en de indeling daarvan hebben. Ook de vrijheid en autonomie van een zelfstandige zonder personeel kan aantrekkelijk zijn. Daarnaast blijken zelfstandig leraren minder last te hebben van gezondheidsproblemen, waarschijnlijk vanwege de lagere werkdruk vergeleken met in loondienst in het onderwijs werken.

Aan de andere kant luidt er vanuit de Algemene Vereniging Schoolleiders ook kritiek op zzp’ers in het onderwijs, het zou geen wenselijke werkvorm zijn binnen de sector. De werkdruk bij de leraren met een vast contract zou hoger worden door de verantwoordelijkheid die zzp’ers minder dragen, en dus overgenomen moet worden door zij met een vast contract. Het zzp-schap wordt binnen het onderwijs niet door iedereen als positief gezien.

Voordelen

  • Goed te combineren met een vaste baan of privé
  • Meer vrijheid en zeggenschap over werkzaamheden
  • Vaak lagere werkdruk en gevarieerder dan lesgeven bij één school

Nadelen

  • Minder binding met klassen
  • Minder sociale zekerheid
  • Zelf verantwoordelijk voor pensioen

Hoe te beginnen als zzp’er in het onderwijs?

Er komen veel dingen kijken bij het beginnen als zelfstandige in het onderwijs. Van verzekeringen en registraties tot administratie en rechtsvormen. Om het docenten die zelfstandigheid in het onderwijs overwegen makkelijker te maken staat hieronder een stappenplan opgesteld waarin de verschillende stappen te volgen zijn.

Het kiezen van een rechtsvorm

Elke zelfstandige zonder personeel dient een rechtsvorm te kiezen. Dit heeft zowel invloed op fiscale gevolgen als voor juridische aansprakelijkheid. De meeste zelfstandigen beginnen een eenmanszaak, maar ook een besloten vennootschap (bv) komt hier en daar voor.

Modelovereenkomst gebruiken

Een modelovereenkomst kan gebruikt worden om schijnzelfstandigheid uit te sluiten. De Belastingdienst toetst namelijk of een ondernemer zelfstandig is, of dat er toch sprake is van loondienst, via de wet DBA. Deze modelovereenkomsten zijn te vinden op de site van de Belastingdienst.

De Belastingdienst oordeelt dat zelfstandigheid stopt wanneer een ondernemer niet zelf bepaalt of er een vervanger wordt gestuurd bij ziekte, meer dan 70% bij dezelfde opdrachtgever werkt of zelf niets investeert, maar gebruikmaakt van materiaal en middelen van de opdrachtgever.

Uurtarief bepalen

Zoals elke zzp’er, is het belangrijk om een eigen uurtarief te bepalen. Een laag tarief zorgt wellicht voor onderwaardering van de werkzaamheden, een hoog uurtarief schrikt klanten af in sommige gevallen. Een manier om het uurtarief te bepalen is door na te gaan hoeveel geld er gereserveerd moet worden voor:

Daarnaast de zakelijke uitgaven, bijvoorbeeld:

Nadat deze bedragen bij elkaar zijn opgeteld en gedeeld door het aantal beschikbare uren om te werken, komt er een uurloon uit. Dit kan vergeleken worden met de concurrent en vervolgens naar eigen inzicht aangepast worden.

Onderneming logo icon

Een gemiddelde zzp’er in het onderwijs verdient ongeveer € 70,00 per uur.

Registreren bij CRKBO

Een zzp’er in het onderwijs heeft te maken met btw vrijstelling. Dat betekent dat er zowel over de vergoeding geen btw in rekening gebracht hoeft te worden als dat er geen btw-aangifte gedaan hoeft te worden. De btw over inkopen en kosten kunnen ook niet afgetrokken worden.

Om in aanmerking te komen voor deze vrijstelling is het van belang dat zzp’ers in het onderwijs zich registreren bij het CRKBO. Dat staat voor centraal register kort beroepsonderwijs. Een inschrijving in het CRKBO stelt de Belastingdienst als voorwaarde om de btw-vrijstelling te vergaren. Deze inschrijving is mogelijk indien de juiste certificaten of diploma’s getoond kunnen worden door de zzp’er.

Administratie

Freelance docenten die voor de klas staan hebben, zijn daarna niet volledig vrij van administratie. Net als andere zelfstandigen moeten zij ervoor zorgen dat hun facturen en offertes aan verschillende eisen voldoen. Het bijhouden hiervan kan in het begin wellicht wat ingewikkeld lijken, maar er bestaat tegenwoordig boekhoudingssoftware om het proces te vergemakkelijken en overzichtelijk te houden.

Zorg voor een goede administratie

Als zzp’er in het onderwijs aan de slag? Zorg dan voor een goede administratie en houd eenvoudig en snel de boekhouding en urenregistratie bij. Maak gebruik van de online boekhoudprogramma’s die deze functies bieden. Profiteer nu van een speciale actie van E-Boekhouden: 15 maanden lang gratis het boekhoudprogramma uitproberen.

Nu 15 maanden gratis
e boekhouden logo

Aandachtspunten

Hoewel elke zelfstandige een zekere mate van overlap heeft in aandachtspunten, geldt voor zzp’ers in het onderwijs specifiek een tweetal punten die belangrijk zijn om te benadrukken. Voordat zelfstandige docenten aan de slag gaan, is het van belang om hier kennis van te nemen.

Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)

De meeste leerkrachten zijn hier al mee bekend. Een verklaring omtrent het gedrag is een verklaring waaruit blijkt dat het verleden van iemand geen bezwaar vormt voor het werken binnen het onderwijs. Dit is aan te vragen via Justis van de Rijksoverheid.

Algemene verordening gegevensbescherming

Zelfstandigen die in het onderwijs werken krijgen te maken met de AVG, scholen hebben namelijk een verantwoordingsplicht. Zij moeten aantonen welke technische maatregelen getroffen zijn om gegevens van leerlingen te beschermen, een zzp’er in het onderwijs dus ook. Op deze website is informatie te vinden over het gebruik van de AVG in het onderwijs.

Verzekeringen en regelingen

Zoals voor de meeste zelfstandigen geldt, dienen naar eigen verantwoordelijkheid verzekeringen afgesloten te worden. Een aantal verzekeringen die belangrijk zijn voor een zzp’er in het onderwijs, zijn de volgende:

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Hoewel het momenteel niet verplicht is om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten, wordt deze naar verwachting van de Rijksoverheid in 2027 verplicht. Deze verzekering garandeert ondernemers van een inkomen als er door een ongeval of langdurige ziekte voor een lange tijd niet gewerkt kan worden.

AOV voor zzp’ers in het onderwijs

Bescherming tegen arbeidsongeschiktheid nodig? Bekijk en vergelijk alle arbeidsongeschiktheidsverzekering op Onderneming.nl en maak de beste keus!

Vergelijk zelf
aov illustratie

Rechtsbijstandverzekering

Hoewel niemand het wenst, is het altijd mogelijk dat er conflicten ontstaan wanneer je met verschillende opdrachtgevers en scholen werkt. Dan is een rechtsbijstandverzekering prettig om te hebben. Proces- en gerechtskosten en overige juridische kosten zijn bij deze verzekering in veel gevallen verzekerd.

Beroepsaansprakelijkheidsverzekering

Zelfstandigen die in het onderwijs beginnen doen er verstandig aan een beroepsaansprakelijkheidsverzekering te hebben. Deze verzekering dekt schade, zowel materieel als immaterieel, die mogelijk ontstaat terwijl een docent bijvoorbeeld voor de klas staat.

Algemene voorwaarden

Het is niet verplicht om algemene voorwaarden te schrijven, maar het kan wel het een en ander aan lastige situaties voorkomen. Hierin kunnen opgesteld worden welke regels een zzp’er hanteert met betrekking tot zaken doen.

Pensioen

Een onderwijzer die het vak zonder dienstverband uitvoert bouwt niet automatisch pensioen op via zijn of haar inkomsten. Net als andere zzp’ers is het van belang om hier zelf rekening mee te houden. Dat kan door sparen, beleggen, banksparen en lijfrente om een paar voorbeelden te noemen. Meer informatie is te vinden op te website van het Nibud.

Inschrijven bij het KvK handelsregister

Zodra een zelfstandige in het onderwijs is ingeschreven bij het KvK kan hij of zij beginnen aan opdrachten. Op verschillende scholen, zowel binnen het voorgezet onderwijs, basisonderwijs, en daaruiten- afhankelijk van het opleidingsniveau -, kunnen docenten nu aan de slag. Dit is over het algemeen snel geregeld.

Veelgestelde vragen

Hoe vind ik opdrachtgevers als zzp’er in het onderwijs?

Naast dat een zzp’er altijd gebruik kan maken van zijn of haar netwerk, bestaan er ook veel websites waarop opdrachtgevers werkzaamheden voor zzp’ers aanbieden.

Hoe behaal ik mijn onderwijsbevoegdheid?

Onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs is te halen na een 4-jarige hbo-opleiding leraar basisonderwijs (pabo). Bevoegdheid voor het voortgezet onderwijs (zonder de bovenbouw havo en vwo), mbo, praktijkonderwijs en volwasseneneducatie is te halen door een lerarenopleiding af te ronden aan een hogeschool. Allerlaatst is een eerstegraads bevoegdheid te behalen door een eerstegraads opleiding af te ronden aan een hogeschool of universiteit, hiermee kan er in het gekozen vak lesgegeven worden aan al het bovenstaande plus de bovenbouw van havo en vwo.

Waarom ZZP er onderwijs?

Volgens het CBS (2022) is de hoofdreden waarom docenten voor zichzelf beginnen, de drang naar meer uitdaging. In vast dienstverband werkt een leraar vaak binnen één school of scholingsorganisatie. Een zzp’er bepaalt niet alleen op welke school of scholen, maar ook wanneer en op welk type.