Hoe leuk het ook leek om ondernemer te zijn, soms is het toch niet voor je weggelegd. Het kan zijn dat je bedrijfsresultaten tegenvallen, dat je geen winst behaalt, dat je liever in loondienst werkt of dat je op de leeftijd bent gekomen dat je pensioen in zicht is. Allemaal redenen om je eenmanszaak te beëindigen. Voordat je die stap zet, moet je er goed over nadenken en zijn er veel dingen te regelen, zoals het uitschrijven bij de KvK, de laatste keer belasting betalen en meer. Maar waar moet je allemaal rekening mee houden en aan denken?
Er zijn verschillende redenen om te stoppen met je eenmanszaak. Zo kan het zijn dat je in loondienst kunt, met pensioen gaat of gaat emigreren. Ook kan het zijn dat je eigen bedrijf niet genoeg winst maakt of dat je schulden hebt. Als je je eenmanszaak wil opheffen, is het belangrijk om een aantal zaken op een rij te zetten.
Het kan zijn dat je eenmanszaak geen winst meer maakt. Dit kan zijn omdat je te weinig producten verkoopt of omdat de markt verandert. Als dat zo is, kun je je eenmanszaak opheffen om (grotere) schulden te voorkomen. Als je schulden te hoog zijn, kan het zijn dat je verplicht moet stoppen, bijvoorbeeld omdat je de wettelijke schuldsanering ingaat of omdat je een faillissement moet aanvragen.
Het kan ook zijn dat je geen problemen met je eenmanszaak hebt, maar dat persoonlijke omstandigheden een rol spelen bij het beëindigen van je bedrijf. Zo kan het zijn dat je de leeftijd hebt bereikt dat je met pensioen wilt gaan. Het kan ook zijn dat je toch liever in loondienst gaat of dat je gaat emigreren en je bedrijf niet vanuit het buitenland wilt doorzetten. Ook kun je arbeidsongeschikt raken.
Als je de pensioengerechtigde leeftijd behaalt, krijg je vanaf dan een wettelijk ouderdomspensioen (AOW). Dat betekent niet dat je ook moet stoppen. Als je wilt kun je nog verder werken. Als je wel wilt stoppen kun je ervoor kiezen om je bedrijf te beëindigen of te verkopen.
Voordat je je bedrijf beëindigt, is het slim om een overzicht te maken van alles wat je moet doen en alle afspraken die je hebt staan voor je bedrijf. Alleen uitschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) is niet genoeg. Ook heeft het stoppen met je bedrijf financiële gevolgen. Het kan zijn dat je contracten of leningen hebt afgesloten die nog een tijd doorlopen, of dat je nog andere afspraken hebt staan. Het is belangrijk dit inzichtelijk te krijgen door een overzicht te maken.
Voordat je gaat stoppen, is het verstandig om inzicht te krijgen in alle zakelijke afspraken, verplichtingen en regelingen die je hebt lopen. Maak hier een duidelijk overzicht van, zodat je niets vergeet. Denk hierbij aan de volgende punten:
Financiële situatie: Hoe staat je bedrijf er financieel voor? Het is belangrijk om dit goed uit te zoeken, zodat je duidelijkheid krijgt over de financiële gevolgen van je bedrijfsbeëindiging en of er openstaande schulden zijn. Dit kun je zelf doen maar je kunt ook hulp vragen van een boekhouder of een accountant.
Openstaande facturen: Zoek uit of je nog openstaande facturen hebt staan. Die moet je namelijk betalen voordat je je bedrijf stopt. Ook al stop je met je bedrijf, je blijft aansprakelijk. Ook moet je je openstaande schulden afbetalen. Houd er ook rekening mee dat je zakelijke bankrekening moet stoppen als je bent uitgeschreven bij de KvK. Het is daarom belangrijk om dit zo snel mogelijk te doen.
Bezittingen overdragen: Zoek van tevoren uit welke bezittingen moeten worden overgedragen. Ook dit moet voordat je je uitschrijft bij de KvK. Bij een eenmanszaak gaat het om bezittingen die zakelijk geëtiketteerd zijn. Zoek daarom goed uit welke bezittingen dit zijn en op welke manier je ze gaat overdragen.
Voorraad verkopen: Als je bedrijf nog voorraad heeft is het een optie om dit te verkopen. De opbrengst van de verkoop kun je gebruiken om eventuele schulden af te betalen. Ook dit moet je regelen voordat je je uitschrijft bij de KvK. Bij een eenmanszaak gaat anders de voorraad over naar je privévermogen. Ook moet je kijken naar de btw. Als je de btw hebt afgetrokken bij de aankoop, moet je deze btw terugbetalen. Zoek daarom van te voren uit wat je wel en niet wilt verkopen.
Zakelijke financiering afronden: Maak een overzicht van je zakelijke financiering. Zoek uit of je nog een zakelijke hypotheek of een zakelijk krediet hebt lopen. Neem dan contact op met je bank of kredietverstrekker zodat je dit kunt afwikkelen.
Contracten en abonnementen: Zoek ook uit welke contracten en abonnementen je hebt lopen. Kijk hoe lang ze lopen en hoe je ze kunt opzeggen. Hiermee kun je onnodige kosten besparen. Denk hierbij aan lopende vergunningen, abonnementen op vakbladen, het lidmaatschap van beroepsorganisaties.
Vaak heb je voor het opzeggen van een zakelijk contract een uittreksel van de uitschrijving nodig. Dit kun je aanvragen op de website van de Kamer van Koophandel. Soms kan je een zakelijk contract ook omzetten naar een privécontract. Dat kan voordelig zijn als je contract nog lang doorloopt.
Pensioenfonds contacteren: Een bedrijfsbeëindiging heeft ook gevolgen als je bent aangesloten bij een pensioenfonds. Hiervoor moet je contact opnemen met je pensioenfonds. Zij kunnen je vertellen wat je moet regelen en doorgeven.
Bankrekening stopzetten: Voordat je je uitschrijft bij de KvK, moet je je zakelijke bankrekening stoppen. Na de uitschrijving kan je hier namelijk niet meer bij. Bekijk van tevoren of je saldo positief is. Een rekening met een negatief saldo kan namelijk niet worden gesloten. Het is verstandig om ongeveer € 50,00 op je rekening te laten staan om je laatste kosten te betalen. Download daarnaast ook al je bankafschriften en financiële jaaroverzichten zodat je die in je administratie kan opnemen. Vergeet ook niet om automatische incasso’s stop te zetten of te wijzigen. Neem tot slot contact op met je bank.
Ga je je eenmanszaak opheffen? Laat dit dan op tijd weten aan je klanten en leveranciers. Het is niet alleen netjes, maar voor je klanten en leveranciers ook handig om te weten. Je klanten en leveranciers weten dan dat ze iemand anders moeten zoeken. Ook voorkom je dat er na de opheffing van je bedrijf er nog mensen bij je aankloppen met vragen of verzoeken.
Soms heb je als eigenaar van een eenmanszaak personeel in dienst. Als je met je bedrijf wilt stoppen, moet je je dan aan bepaalde regels houden. Zo moet je een ontslagvergunning aanvragen als je personeel wilt ontslaan. Daarnaast kun je een sociaal plan maken, waarin je afspraken vastlegt over bijvoorbeeld hulp bij het zoeken van een nieuwe baan of een transitievergoeding. Vergeet niet het ontslag door te geven aan de Belastingdienst.
Als je stopt met je bedrijf, heb je mogelijk recht op een uitkering. Er zijn drie uitkeringen waar je als ondernemer aanspraak op kunt maken.
Bbz-uitkering: De Bbz-uitkering (Besluit bijstandverlening zelfstandigen) is er voor ondernemers om een tekort aan inkomen aan te vullen. Dit wordt aangevuld tot bijstandsniveau. Je kunt deze uitkering ook vóór je bedrijfsbeëindiging al krijgen. Je moet hiervoor aankloppen bij je gemeente.
IOAZ-uitkering: De IOAZ-uitkering is een uitkering voor ondernemers tussen de 55 jaar en de pensioengerechtigde leeftijd. Ook deze uitkering is een aanvulling en is zo hoog als het bijstandsniveau. Let wel op: je moet deze uitkering aanvragen voordat je stopt met je bedrijf.
WW-uitkering: Als je minder dan 24 maanden geleden vanuit de WW bent gestart met je onderneming, kun je kijken of je nog recht hebt op de rest van je WW. Hiervoor kan je terecht bij het UWV.
Deze uitkeringen moeten doorgaans worden aangevraagd voordat je je bij de KvK hebt uitgeschreven. Of je recht hebt op een uitkering, hangt van je persoonlijke situatie af. Zoek dit van tevoren dus goed uit.
Als je alle stappen hebt doorlopen en klaar bent om je bedrijf definitief te stoppen, moet je je uitschrijven uit het Handelsregister bij de KvK. Dat kan op drie manieren:
Nadat je bent uitgeschreven uit het Handelsregister, moet je nog een paar dingen doen om je onderneming definitief te beëindigen.
Administratie: Het is belangrijk dat je de administratie goed afrondt. Je bent verplicht om je administratie 7 jaar te bewaren, in sommige gevallen zelfs 10 jaar. Dit is de bewaarplicht. Je kunt bonnen en facturen in de meeste gevallen inscannen en digitaal bewaren, maar dat kan niet met alle gegevens. Op deze pagina leggen we uit hoe je je administratie volgens de regels bewaart.
Bekendmaking: Zet op je website dat je bent gestopt met je bedrijf en pas je accounts op sociale media aan. Dit geeft duidelijkheid, voor zowel klanten als eventuele leveranciers en partners.
Als je stopt met je bedrijf, moet je ook de laatste zaken regelen met de Belastingdienst. Bij het fiscaal afrekenen moet je niet alleen kijken naar de inkomstenbelasting en omzetbelasting, maar ook naar bedrijfsmiddelen en eventuele voorraden. Deze tellen mee als vermogen. Als je je inventaris niet verkoopt, gaat die naar je privévermogen en dan moet je er nog btw over betalen. Hierbij wordt gerekend met de dagwaarde en niet met de nieuwwaarde.
De KvK geeft aan de Belastingdienst door dat je eenmanszaak is uitgeschreven. De Belastingdienst stuurt je een brief waarin staat dat je eventueel nog een laatste btw-aangifte moet doen. Als je dat hebt gedaan, krijg je van de Belastingdienst een definitieve bevestiging. Soms duurt dit even. Dan kan het zijn dat je nog een keer extra btw-aangifte moet doen.
Ook moet je als ondernemer nog een laatste keer aangifte inkomstenbelasting doen. De Belastingdienst stuurt je hier geen aparte brief voor zoals bij de btw-aangifte.
Als je stopt met je eenmanszaak, kun je te maken krijgen met stakingswinst. Stakingswinst is de winst die wordt behaald met het staken van je bedrijf. Het is het verschil tussen de werkelijke waarde van je onderneming en de fiscale boekwaarde, min de stakingsaftrek.
Soms heb je recht op stakingsaftrek. In 2024 is dat maximaal € 3.630. Dit bedrag kan je eenmalig van je belastbare inkomen aftrekken.
Als je langere tijd geen activiteiten uitvoert, moet je je bedrijf uitschrijven uit het Handelsregister. Je inschrijving pauzeren is niet mogelijk. Toch zijn er uitzonderingen op, afhankelijk van je situatie. Als je bedrijf tijdelijk geen omzet heeft en er geen activiteit in het bedrijf is, bijvoorbeeld door een reis, studie of ziekte, en je verwacht dat deze periode korter duurt dan een half jaar, kun je je bedrijf tijdelijk stilleggen. Laat je contacten en je netwerk weten dat je bedrijf tijdelijk stil ligt. Ondertussen moet je wel gewoon btw-aangiftes doen, ook al zijn dat nihil- of nulaangiftes. Ook de boekhouding moet je bij blijven houden.
Je moet je administratie minimaal 7 jaar bewaren, in sommige gevallen zelfs 10 jaar. Dit is de fiscale bewaarplicht. Het kan namelijk zijn dat de Belastingdienst de eindadministratie wil controleren. Daarvoor moet je alle gegevens kunnen laten zien. Je hoeft hiervoor niet alle gegevens op papier te hebben, digitaal bewaren mag ook.
Als je gaat stoppen met je eenmanszaak, moet je je uitschrijven bij de Kamer van Koophandel. De KvK geeft je uitschrijving door aan de Belastingdienst. Dat hoef je dus niet zelf te doen. Ook moet je je lopende zakelijke abonnementen en contracten opzeggen. En vergeet je zakelijke bankrekening niet op te zeggen!