Met het nieuwe jaar op komst gaat het minimumloon weer omhoog. Vanaf 1...
Zzp’ers houden steeds vaker rekening met arbeidsongeschiktheid
Leestijd 4 minuten
12 juli 2023
Zelfstandig ondernemers houden steeds meer rekening met arbeidsongeschiktheid. Dat blijkt uit cijfers die het CBS vandaag publiceerde. Begin 2023 had 65% van alle zelfstandig ondernemers zonder personeel een financiële voorziening tegen het risico van arbeidsongeschiktheid. Sparen en beleggen is voor deze zzp’ers de meest gekozen voorziening.
In Nederland zijn zzp’ers op dit moment niet verplicht zich in te dekken tegen arbeidsongeschiktheid. Het onderzoek toont desondanks een lichte stijging in het aantal zelfstandig ondernemers met een arbeidsongeschiktheidsvoorziening aan. In 2021 dekte 61% zich in en in 2019 slechts 59%. Het gaat om sprongen van 2% per twee jaar.
Een derde heeft geen voorziening
In de tweejaarlijkse Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) van onderzoeksorganisatie TNO en het Centraal Bureau voor Statistiek is aan 6.800 zelfstandig ondernemers gevraagd of en op welke wijze ze zich indekken tegen eventuele arbeidsongeschiktheid. De respondenten konden meerdere antwoorden geven. Meer dan de helft (35%) van hen gaf aan geen voorziening te hebben getroffen.
Van sparen en beleggen wordt met 37% het meest gebruikgemaakt. 21% geeft aan een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) te hebben afgesloten voor hun werk als zelfstandig ondernemer. Dit aandeel is sinds 2019 vrijwel gelijk gebleven. Daarnaast zegt 8% een AOV te hebben door hun werk in loondienst.
6% van de ondervraagden geeft aan gebruik te maken van een schenkkring, zoals een broodfonds. Een deel van de zzp’ers geeft ten slotte aan dat ze het risico van arbeidsongeschiktheid zelf kunnen afdekken. 11% zegt dat de waarde van de eigen woning het risico afdekt en 5% de waarde van het eigen bedrijf.
Verschillen tussen beroepsgroepen
De mate waarin zelfstandig ondernemers zich indekken tegen het risico op arbeidsongeschiktheid verschilt per beroepsgroep. Van de zzp’ers die werken in de ICT, de landbouw en de sector voor zorg en welzijn heeft ongeveer drie kwart zich ingedekt. Van de zzp’ers met een pedagogisch beroep had in 2023 ruim de helft een voorziening getroffen.
Tussen beroepsgroepen zijn er bovendien verschillen in de gekozen voorziening tegen het risico op arbeidsongeschiktheid. Onder de agrariërs geeft 29% aan dat de waarde van het bedrijf het risico op arbeidsongeschiktheid afdekt. Dat is een groter aandeel dan in andere beroepsgroepen.
Zelfstandig ondernemers zonder personeel in de ICT-sector geven met 60% relatief vaak aan spaargeld of beleggingen in te kunnen zetten indien ze arbeidsongeschikt raken. Zzp’ers die werkzaam zijn binnen de creatieve en taalkundige sector maken juist relatief vaak deel uit van een schenkkring.
Financiële situatie van invloed op voorziening
Ondernemers die aangeven zich te focussen op de toekomst van hun bedrijf, hebben vaker een voorziening afgesloten dan zzp’ers die zich daar minder meer bezig houden. Deze zelfstandig ondernemers sluiten vaker een AOV af of geven aan dat de waarde van het bedrijf het financiële risico afdekt.
Zelfstandig ondernemers zonder personeel die hun financiële situatie als zeer goed beoordelen sluiten het vaakst een voorziening tegen het risico op arbeidsongeschiktheid (84%) af. Deze groep maakt met 61% veel gebruik van spaargeld of beleggingen. 23% van hen geeft daarnaast aan dat de waarde van hun woning het risico afdekt.
Zzp’ers met een matig of slecht oordeel over de financiële situatie van hun bedrijf dekken zich minder vaak in tegen het risico op arbeidsongeschiktheid. Minder dan de helft van deze groep heeft een voorziening afgesloten. Daar staat tegenover dat deze groep met 11% vaker een arbeidsongeschiktheidsverkering via hun werk in loondienst heeft.
Plannen voor verplichte AOV
De Rijksoverheid heeft plannen om een arbeidsongeschiktheidsverzekering verplicht te stellen voor zelfstandig ondernemers. Deze verplichting moet ervoor zorgen dat zelfstandig ondernemers zichzelf beter kunnen beschermen in het geval van ziekte en arbeidsongeschiktheid. Ook moet deze verzekering de kosten en risico’s voor de gehele samenleving verlagen. In het voorjaar van 2024 wordt naar verwachting een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer.
De verplichte AOV zal gelden voor alle ondernemers die inkomstenbelasting moeten betalen en hun echtgenoten die meewerken. Directeur-grootaandeelhouders en resultaatgenieters vallen hier niet onder. De arbeidsongeschiktheidsverzekering moet ervoor zorgen dat deze ondernemers maximaal 70% van hun inkomenden in de laatsteg werkte maand ontvangen. Ze krijgen niet meer dan 100% van het minimumloon en zullen waarschijnlijk 7,5% tot 8% van hun inkomen aan premie moeten betalen.
