Balans opstellen

Balans opstellen
  • Auteur:

    Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.

  • Bijgewerkt op: 4 oktober 2023
  • Gecontroleerd op: 4 oktober 2023
  • Leestijd: 4 minuten

De balans van een onderneming geeft inzicht in de financiële positie van het bedrijf. Ondernemers kunnen dit gebruiken om te zien hoe zij ervoor staan en of eventuele investeringen mogelijk zijn. Hoe maakt een ondernemer een balans? Uit welke onderdelen bestaat deze?

Wat is een balans?

Een balans is een weergave van de financiële situatie van een bedrijf. Het is een momentopname van de bezittingen, schulden en het eigen vermogen. De ondernemer ziet daarmee gelijk of de onderneming er goed of slecht voorstaat, hoe de investeringen voor de onderneming zijn gefinancierd en wat de waarde hiervan is. Een balans is bovendien een verplicht onderdeel van de jaarrekening.

Middels een kloppende balans kan een ondernemer ook belangrijke kerngetallen berekenen, zoals liquiditeit. Dit is de snelheid waarin een onderneming de rekeningen op korte termijn kan betalen. Ook de solvabiliteit kan uit een balans worden opgemaakt. Dit is de verhouding van het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen.

Zoals het woord al zegt, moet een balans altijd in balans zijn. Dit betekent dat beide zijden van de balans in evenwicht moeten zijn. Aan de ene kant staat de waarde van de bezittingen van het bedrijf en aan de andere kant hoe deze bezittingen zijn gefinancierd.

Voorbeeld balans

Onderstaand wordt een voorbeeld weergegeven van een balans. Deze kan als basis dienen voor de balans van een onderneming. Alle gegevens kunnen eenvoudig worden ingevuld en de berekeningen worden automatisch gemaakt. De elementen kunnen ook naar eigen wens worden aangepast, zodat de balans past bij de onderneming.

Balans voorbeeld Onderneming.nl

Voorbeeld balans downloaden (gratis Excel Template)

Onderneming.nl biedt een handig en gratis balans voorbeeld. Aan de hand hiervan kan een ondernemer eenvoudig en snel zijn eigen balans opstellen. Download hier het format voor een balans in Excel.

Waaruit bestaat een balans?

Een balans bestaat uit verschillende onderdelen. Een balans begint met activa en passiva. Aan de linkerzijde staat de activa (debiteuren) en aan de rechterzijde de passiva (crediteuren). Hieronder vallen verschillende elementen. Wat tot de activa en passiva behoort, staat weergegeven in de tabel.

Activa (debet)Passiva (credit)
Vaste activaEigen vermogen
Vlottende activaLang vreemd vermogen
Liquide middelenKort vreemd vermogen

Wat behoort tot activa?

Onder vaste activa vallen alle materiële vaste activa. Hiertoe behoren het bedrijfspand, het inventaris en de transportmiddelen van het bedrijf. Daarnaast is er immateriële vaste activa. Dit zijn activa die niet tastbaar zijn. Deze zijn dus immaterieel, zoals vergunningen en patenten. Daarnaast behoren de voorraad en debiteuren tot de vlottende activa. Dit zijn bezittingen die maar gedurende één productieproces kunnen worden gebruikt. Tot de liquide middelen, alle geldmiddelen die beschikbaar zijn in de onderneming, behoren ten slotte zaken als het tegoed op de zakelijke bankrekening en het geld in de kas.

Wat behoort tot passiva?

Onder passiva staan alle elementen waarmee de activa worden bekostigd. Het eigen vermogen is daarbij het vermogen dat een ondernemer zelf in de onderneming stopt. Daarnaast spreekt men van het lang vreemd vermogen. Dit zijn langlopende schulden, zoals een hypothecaire lening en leningen van de bank. Ook met kort vreemd vermogen kan in de onderneming worden geïnvesteerd. Dit worden kortlopende schulden genoemd. Hieronder vallen crediteuren, zoals leverancierskrediet, en alle betalingen met een looptijd korter dan één jaar, zoals salarissen en belastingen. Langlopende schulden en kortlopende schulden zijn geleend geld en vormen financiële verplichtingen voor de onderneming.

Een balans maken met een boekhoudprogramma?

Vergelijk de beste boekhoudprogramma’s op Onderneming.nl en stel snel en gemakkelijke een balans op.

Vergelijk zelf
illustratie boekhouding

Hoe kan een ondernemer een balans opmaken?

Balans maken

Wanneer een ondernemer aan het begin van een jaar een balans opstelt, gaat hij een beginbalans opstellen. Een beginbalans is namelijk een overzicht van alle bezittingen, het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het begin van een periode. Daarom wordt deze ook wel de startbalans genoemd. De cijfers van de beginbalans komen vaak voort uit de eindbalans van de afgelopen periode, maar het kan natuurlijk ook zijn dat de ondernemer voor het eerst een balans opmaakt.

Bij een balans maken is het noodzakelijk te weten wat de activa en passiva van het bedrijf zijn. Daarnaast is het voor de uitwerking overzichtelijk om alle getallen van groot naar klein te sorteren. Bezittingen en schulden van het hoogste bedrag staan dan bovenaan. De ondernemer ziet dan gelijk waar het meeste geld vandaan komt en waar het meeste geld naar uitgaat.

Veelgestelde vragen

Waaruit bestaat een balans?

Een balans bestaat uit twee kanten: activa en passiva. Onder activa, die aan de linkerzijde staat, valt alle materiële vaste activa en immateriële vaste activa. Daarnaast behoren hiertoe alle vlottende activa en liquide middelen. Passiva staat aan de rechterzijde. Hiertoe behoren het eigen vermogen, het kort vreemd vermogen en het lang vreemd vermogen.

In welk programma kan een balans worden opgemaakt?

Een balans opmaken doet een ondernemer eenvoudig via Excel of Numbers. Daarin kan hij een tabel maken en alle bedragen automatisch laten optellen, zodat hij dit niet zelf hoeft te doen. Ook kan hij gebruikmaken van een online boekhoudprogramma, waarin dit in enkele gevallen veelal automatisch wordt gedaan.

Waarom moet een ondernemer een balans opstellen?

Een balans geeft inzicht in de financiële status van een bedrijf. Dit is een momentopname. Een ondernemer ziet dan meteen hoe de onderneming er op dat moment voor staat, wat zijn zakelijke bezittingen en schulden zijn en hoe zijn investeringen zijn gefinancierd. Een balans is een verplicht onderdeel van de jaarrekening van een bedrijf. Ondernemers komen er dus niet onderuit om een balans op te stellen.

Moet een balans altijd in evenwicht zijn?

Een balans hoort altijd in evenwicht te zijn, omdat een ondernemer daarmee verantwoordt hoe het vermogen, de activa, is gefinancierd. Als hij een inventaris heeft, moet hij aan de creditzijde aangeven met welke middelen hij dit tot stand heeft gebracht. Het is niet de bedoeling dat het eindgetal aan de debetzijde hoger uitkomt dan het eindgetal aan de creditzijde, omdat dit betekent dat de ondernemer niet heeft verantwoord of kan verantwoorden hoe iets is gefinancierd.