Liquiditeit
Voor ondernemers is het belangrijk om te weten hoe ze er financieel voor staan. Ben je namelijk wel in staat om alle rekeningen op korte termijn te betalen? Of is het tijd om bij te sturen? Je kan dit achterhalen door de liquiditeit van je bedrijf te berekenen. Maar hoe doe je dat? En hoe verbeter je je liquiditeit?
Wat is liquiditeit?
Liquiditeit is een financiële ratio die weergeeft hoe financieel gezond je bedrijf is. Bij liquiditeit gaat het erom of je aan je kortlopende betalingsverplichtingen kan voldoen. Denk hierbij aan alle openstaande rekeningen (crediteuren), salarissen die je moet betalen aan personeel, btw die je moet afdragen bij de btw-aangifte, belasting die je moet betalen over jouw omzet en zakelijke leningen met een looptijd korter dan 1 jaar.
Wat zegt liquiditeit over jouw bedrijf?
Als je in staat bent om alle kortlopende schulden af te betalen, beschik je over voldoende liquide middelen om je bedrijf staande te houden. Je bedrijf is dan liquide. Dit is natuurlijk goed, omdat je geen problemen krijgt met bijvoorbeeld leveranciers of de Belastingdienst omdat je een rekening niet betaalt.
Staat je bedrijf er slecht voor en kan je niet aan je betalingsverplichtingen voldoen? Dan is je bedrijf illiquide en zal je moeten bijsturen om financiële problemen te voorkomen. Doe je dat namelijk niet? Dan loop je het risico dat je bedrijf failliet gaat.
Liquiditeit berekenen op 3 manieren
Je kan de liquiditeit van je onderneming op verschillende manieren berekenen. Hieronder lichten we drie methodes toe: quick ratio, current ratio en werkkapitaal. Ook geven we per methode de bijbehorende formule en een voorbeeldberekening, zodat je daarna zelf in staat bent om te berekenen hoe je bedrijf er financieel voor staat.
Alle gegevens die je nodig hebt, haal je uit een balans. Wil je weten wat een balans is en hoe je die opstelt? Je leest het op deze pagina.
-
1
Quick ratio
Quick ratio (of acid test ratio) is een van de drie manieren waarop je kan bepalen of je onderneming liquide is. Je kijkt hierbij naar alle direct beschikbare liquide middelen. Dit zijn alle middelen die je op korte termijn zou kunnen verkopen of opnemen om je rekeningen en openstaande schulden te betalen.
Bij quick ratio laat je de voorraden van je bedrijf buiten beschouwing. Dit omdat je er vaak langer over doet om deze te verkopen en omdat de waarde van de voorraad kan veranderen, waardoor je niet zeker bent van het bedrag dat je ervoor terugkrijgt.
Quick ratio berekenen
Voor de quick ratio berekening heb je de volgende gegevens nodig:
- Het totaal aan vlottende activa. Dit zijn alle bezittingen van een bedrijf die maar één productieproces of korter dan een jaar meegaan, zoals voorraden en debiteuren.
- Het totaal aan liquide middelen (liquide activa). Hierbij gaat het om alle beschikbare geldmiddelen, zoals het geld dat op de zakelijke bankrekening staat en het geld in kas.
- Het totaal aan kortlopende schulden (kort vreemd vermogen). Hieronder vallen alle kortlopende financiële verplichtingen, zoals salarissen, belastingen en leningen met een looptijd korter dan 1 jaar.
- Het totaal aan voorraden.
De formule voor quick ratio is dan als volgt: ((vlottende activa – voorraden) + liquide middelen) : kortlopende schulden = quick ratio
Voorbeeld berekening quick ratio
Een ondernemer heeft een vlottende activa van € 40.000. € 8.000 daarvan zijn de voorraden. € 40.000 – € 8.000 = € 32.000. De totale liquide middelen zijn € 20.000. Samen is dit € 52.000 (€ 32.000 + € 20.000). Het totaal aan kortlopende schulden is € 30.000. € 52.000 : € 30.000 = 1,7. Deze ondernemer heeft dus een quick ratio van 1,7.
-
2
Current ratio
Een andere manier om je liquiditeit vast te stellen is door de current ratio te berekenen. Bij deze berekening worden, in tegenstelling tot de quick ratio, alle voorraden van het bedrijf wel meegenomen.
Current ratio berekenen
Als je de current ratio gaat berekenen, heb je dezelfde gegevens nodig als voor quick ratio:
- Je totale vlottende activa
- Je totaal aan liquide middelen
- Je totaal aan kort vreemd vermogen
Doordat de voorraden in deze berekening worden meegenomen, hoef je het totaal hiervan hierbij niet apart uit te zoeken. Je hoeft de voorraad immers niet van de totale vlottende activa af te trekken.
De formule voor current ratio is: (vlottende activa + liquide middelen) : kort vreemd vermogen = current ratio
Voorbeeld berekening current ratio
Een ondernemer heeft € 30.000 aan totale vlottende activa. Zijn totaal aan liquide middelen is € 8.000. Samen is dit € 38.000 (€ 30.000 + € 8.000). Het totaal aan kortlopende schulden is € 25.000. € 38.000 : € 25.000 = 1,5. De current ratio van deze onderneming is dus 1,5.
Quick ratio vs. current ratio
Quick ratio en current ratio lijken veel op elkaar. Het enige verschil is dat bij current ratio de voorraden van een bedrijf wel worden meegenomen en bij quick ratio niet. Maar welke methode is nou beter? Dat hangt af van de voorraad van een bedrijf.
Als je een voorraad hebt die je niet snel kan verkopen of als de waarde ervan snel kan veranderen, kan je deze beter niet in de berekening meenemen en voor de quick ratio methode kiezen. Ben je wel in staat om jouw voorraad snel in geld om te zetten? Dan is het beter om voor de current ratio te gaan.
-
3
Werkkapitaal
De laatste methode is het bepalen van jouw werkkapitaal. Bij werkkapitaal draait het om al het geld dat nu beschikbaar is. Het is het deel van je financiële vermogen waarmee je aan je bedrijf kan werken. Bedrijven beschikken ook over een deel vermogen dat niet direct beschikbaar is. Het is belangrijk dat dat onderscheid gemaakt wordt. Daarom leggen we hieronder uit wat wél en wat niet onder werkkapitaal valt.
- Werkkapitaal: Hiertoe behoren alle middelen die nu of op korte termijn beschikbaar zijn. In de balans van je onderneming staan deze onder de vlottende activa en liquide middelen, zoals kasgeld, banktegoeden en voorraad dat je snel kan verkopen.
- Geen werkkapitaal: Hieronder vallen alle middelen die ‘vastzitten’ in je bedrijf. Ook wel de vaste activa genoemd. Denk hierbij aan geld dat vastzitten in materiële investeringen, zoals computers, machines of voertuigen, en aan immateriële investeringen als patenten en vergunningen.
Werkkapitaal berekenen
Je hebt wederom weer een paar getallen nodig:
- Het totaal aan vlottende activa
- Het totaal aan liquide middelen
- Het totaal aan kort vreemd vermogen
De bijbehorende liquiditeit formule is: (vlottende activa + liquide middelen) – kort vreemd vermogen = werkkapitaal
Uit de formule komt een absoluut bedrag, geen kerngetal. Het kan prettig zijn om exact te weten hoeveel geld je direct tot je beschikking hebt, maar in praktijk zegt dit getal niet veel. Als je een hoge rekening moet betalen, kan het namelijk maar zo zijn dat je niet genoeg werkkapitaal hebt. Of dat je werkkapitaal daarna bijna op is. Daarom is het beter om de quick ratio of current ratio te berekenen.
Voorbeeld berekening werkkapitaal
Een ondernemer heeft € 20.000 aan vlottende activa en € 7.500 aan liquide middelen. Dit is samen € 27.500. Het totaal aan kortlopende schulden is € 12.500. € 27.500 – € 12.500 = € 15.000 aan beschikbaar werkkapitaal.
Wat is een goede liquiditeit?
Je weet nu hoe je liquiditeit moet berekenen, maar wanneer is er nou sprake van goede liquiditeit? En wanneer sta je er minder goed voor? Er zijn vier situaties mogelijk:
- Onder 1: Er is sprake van een lage liquiditeit. Er komt te weinig geld binnen of er zit te veel geld vast, en daardoor ben je niet goed in staat om aan alle kortlopende betalingsverplichtingen te voldoen.
- Tussen 1 en 1,5: Je beschikt over voldoende liquide middelen om je rekeningen te betalen en schulden af te lossen.
- Tussen 1,5 en 2: Dit is voor veel bedrijven de ideale situatie. Je hebt ruim voldoende liquide middelen beschikbaar en de verhouding tussen de inkomende en uitgaande geldstromen is goed.
- Boven 2: Je bedrijf is liquide, maar je kan een deel van dit direct beschikbare geld mogelijk beter op een andere manier inzetten. Je kan hiervoor het gesprek aangaan met een financieel adviseur.
Hoe hoger de liquiditeit, hoe beter je in staat bent om alle rekeningen te betalen en hoe meer er financieel mogelijk is
Liquiditeit verbeteren
Ligt jouw liquiditeit onder 1? Dan moet je bijsturen om financiële problemen te voorkomen. Er zijn een aantal manieren om de liquiditeit van je onderneming te verbeteren:
-
1
Debiteurenbeheer verbeteren
Veel ondernemers moeten vaak lang wachten op betalingen van klanten. Openstaande facturen zijn vervelend, omdat je dit geld nodig hebt om je bedrijf draaiende te houden. Daarom is het goed om op zoek te gaan naar manieren om debiteuren sneller te laten betalen. Hanteer je een langere betalingstermijn dan nodig? Verkort deze dan. Of geef klanten een kleine korting als ze meteen betalen.
Je kan er ook voor kiezen een kredietwaardigheidscheck uit te voeren bij iedere nieuwe klanten. Blijkt een potentiële klant een slechte kredietwaardigheid te hebben? Dan kan je ervoor kiezen niet met hem in zee te gaan om eventuele wanbetaling te voorkomen.
-
2
Kortlopende schulden in langlopende schulden omzetten
Soms heb je langer de tijd nodig om een lening af te lossen. Als dit financieel tot jouw mogelijkheden behoort, zou je er dan voor kunnen kiezen om een langlopende lening aan te gaan om alle kortlopende leningen daarmee af te betalen. Je hebt vervolgens langer de tijd om de nieuwe zakelijke lening af te lossen. Dit geeft meer financiële ademruimte. Maar let wel op: geld lenen kost geld. Sluit alleen een lening af als je deze kan terugbetalen!
-
3
Voorraad beter beheren
Heb jij veel op voorraad? En kan je deze niet snel verkopen? Dan is het in dat geval goed om uit te zoeken hoeveel voorraad je echt nodig hebt voor je bedrijfsvoering. Als je met minder voorraad kan, hou je blijkbaar onnodig geld vast en is het goed daar verandering in te brengen.
-
4
Meer liquide middelen aanhouden
Er zijn ondernemers die ervoor kiezen iedere inkomende geldstroom meteen te investeren in iets anders voor hun onderneming. Maar als je dit te veel doet, loop je wel het risico dat je te weinig liquide middelen direct tot je beschikking hebt. Je zou er dan bewust voor kunnen kiezen om meer geld vast te houden, in kas of op een zakelijke bankrekening. Je bent dan sneller in staat om de rekeningen te betalen.
Liquiditeitsbegroting opstellen
Om goed inzicht te krijgen in de liquiditeit van je onderneming, kan je een liquiditeitsbegroting maken. In deze begroting zet je alle verwachte inkomsten en uitgaande geldstromen binnen een bepaalde periode. In deze begroting trek je de uitgaven af van de inkomsten. Onderaan de streep staat dan je verwachte omzet. Dit is de hoeveelheid liquide middelen die je in die periode tot je beschikking hebt.
Een liquiditeitsbegroting geeft zo eenvoudig weer of je in staat bent om jouw rekeningen in die periode te betalen of dat je geld tekort komt. Ook weet je meteen of je de mogelijkheid hebt om te investeren of dat je daarmee nog even moet wachten.
Doordat bedrijven vaak veel geld uitgeven en binnenkrijgen, verandert de financiële situatie continu. Om een actueel beeld te hebben van de gezondheid van je bedrijf en om tijdig in te kunnen spelen op eventuele problemen, is het daarom verstandig om je liquiditeitsbegroting steeds weer aan te passen aan de huidige situatie.
Op deze pagina gaan we dieper in op het maken van een liquiditeitsbegroting. Ook kan je daar een gratis voorbeeld liquiditeitsbegroting (Excel template) downloaden.
Wat is het verschil tussen liquiditeit en solvabiliteit?
Naast liquiditeit zijn er nog veel meer financiële ratio’s die iets zeggen over de financiële gezondheid van je bedrijf. Eén van deze ratio’s is de solvabiliteit. Net als liquiditeit geeft solvabiliteit weer in hoeverre je in staat bent om je schulden te betalen. Maar solvabiliteit en liquiditeit zijn niet hetzelfde – er zijn essentiële verschillen.
Zoals we hebben besproken, draait het er bij liquiditeit om of je in staat bent om aan je kortlopende betalingsverplichtingen (openstaande rekeningen en schulden) te voldoen. Bij solvabiliteit daarentegen gaat het erom of je dit op de lange termijn kan. Ook geeft solvabiliteit weer hoe afhankelijk je bent van vreemd vermogen.
In praktijk kan het zijn dat je liquiditeit lager is dan je solvabiliteit, doordat je misschien niet in staat bent om nu snel aan alle betalingsverplichtingen te voldoen, maar wel verwacht er op de lange termijn beter voor te staan.
Veelgestelde vragen
Liquiditeit is een financiële graadmeter die weergeeft in hoeverre je in staat bent om op de korte termijn aan je betalingsverplichtingen te voldoen. Het gaat hierbij om alle betalingsverplichtingen met een looptijd korter dan 1 jaar, zoals salarissen, openstaande rekeningen (crediteuren) en kortlopende schulden.
Je kan op drie manieren een berekening van liquiditeit maken:
-Current ratio: Bij deze methode neem je het om het totaal aan vlottende activa en liquide middelen en deel je dat door het totaal aan kort vreemd vermogen. Oftewel: (vlottende activa + liquide middelen) : kort vreemd vermogen = current ratio.
-Quick ratio: Deze methode lijkt erg op de current ratio, alleen hierbij laat je de voorraden buiten beschouwing. De formule is dan als volgt: ((vlottende activa – voorraden) + liquide middelen) : kort vreemd vermogen = quick ratio.
-Werkkapitaal: Deze methode geeft geen ratio weer, maar een totaalbedrag dat je direct tot je beschikking hebt. Hierbij tel je de vlottende activa en liquide middelen bij elkaar op en trek je het kort vreemd vermogen daarvan af. Oftewel: (vlottende activa + liquide middelen) – kort vreemd vermogen = het beschikbare werkkapitaal.
De statische liquiditeit van een bedrijf geeft weer of het bedrijf met haar vlottende activa (voorraden, kasgeld, etc.) aan alle betalingsverplichtingen kan voldoen.
De betekenis van liquiditeit is een financiële ratio die weergeeft of je aan je kortlopende betalingsverplichtingen kan voldoen. Kan je alle openstaande rekeningen en schulden met een looptijd korter dan 1 jaar betalen? Dan is je onderneming liquide. Kan je dat niet? Dan ben je illiquide.
Liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit zijn alle drie financiële ratio’s. Liquiditeit en solvabiliteit geven beide weer in hoeverre je in staat bent om aan je betalingsverplichtingen te voldoen. Bij liquiditeit draait het om de betalingsverplichtingen op de korte termijn, terwijl het bij solvabiliteit gaat om de verplichtingen op de lange termijn.
Rentabiliteit geeft een ander aspect van de financiële gezondheid van een bedrijf weer. Hierbij wordt er gekeken naar de verhouding tussen de nettowinst van een ondernemer en het geïnvesteerde vermogen. Je kan hieruit afleiden hoe winstgevend een investering is.
De dynamische liquiditeit geeft weer hoe de inkomende geldstroom in een bepaalde periode zich verhoudt tot de uitgaande geldstroom. Je kan hierachter komen door een liquiditeitsbegroting op te stellen.
Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.