Ben je van plan een zakelijke lening aan te vragen? Dan is de financiële gezondheid van jouw bedrijf van groot belang. Daarvoor kijken kredietverstrekkers naar de rentabiliteit. Maar ook nadat je een investering hebt gedaan vormt rentabiliteit een interessante graadmeter. Maar wat laat de rentabiliteit van een onderneming nou precies zien? Welke vormen van rentabiliteit zijn er? En hoe bereken je deze? Dat leggen we op deze pagina uit.
Rentabiliteit is de verhouding tussen de nettowinst van een ondernemer en het geïnvesteerde vermogen. Dit getal geeft weer hoe rendabel een onderneming is. Oftewel: de investering levert meer op dan dat deze heeft gekost.
Er zijn drie soorten rentabiliteit te onderscheiden:
Je kan aan de hand van de rentabiliteit dus meteen zien of een bepaalde investering financieel goed heeft uitgepakt en tot groei heeft geleid. Of dat de investering slechte resultaten als gevolg had.
Bij een financieringsaanvraag gebruiken kredietverstrekkers deze graadmeter om te bepalen of het slim is om aan jou een lening te verstrekken. Een goede rentabiliteit toont aan dat de kans groot is dat een ondernemer de lening kan terugbetalen. Aan een slechte rentabiliteit daarentegen kleven meer risico’s. De kans bestaat dan dat de ondernemer niet in staat is om de aflossing en rente te betalen. De rentabiliteit van een onderneming is dus van groot belang voor de aanvraag van een zakelijke lening.
Gezien er drie vormen van rentabiliteit zijn, kunnen er ook drie verschillende berekeningen worden gemaakt. Hieronder staan de formules voor rentabiliteit eigen vermogen, rentabiliteit vreemd vermogen en rentabiliteit totaal vermogen, en geven we een toelichting.
Om erachter te komen hoeveel opbrengst eigen investeringen opleveren, kan je de rentabiliteit van het eigen vermogen berekenen. Je deelt daarvoor jouw netto behaalde winst door het gemiddeld geïnvesteerde eigen vermogen. Dit cijfer vermenigvuldig je vervolgens met 100%. De formule is dan als volgt:
nettowinst : gemiddeld eigen vermogen x 100% = rentabiliteit eigen vermogen
Je berekent een gemiddelde door het vermogen aan het begin van het jaar en aan het eind van het jaar door 2 te delen. Je vindt deze gegevens in de beginbalans en eindbalans. Lees hier hoe je een balans opstelt.
Financierders willen graag weten hoeveel een investering in jouw onderneming hen oplevert. Of dat deze investering risico’s met zich meebrengt. Dit is de rentabiliteit van het vreemd vermogen. Je berekent dit door de te betalen rente te delen door het gemiddeld bedrag aan vreemd vermogen. Je vermenigvuldigt dit vervolgens weer met 100%.
te betalen rente : gemiddeld vreemd vermogen x 100% = rentabiliteit vreemd vermogen
De rentabiliteit van het totale vermogen geeft de totale winstgevendheid van al het geïnvesteerde vermogen weer. Oftewel: de rtv laat zien hoeveel het totale vermogen (eigen vermogen en vreemd vermogen) aan rendement oplevert en hoe de onderneming er financieel voor staat.
Rentabiliteit totaal vermogen is niet eenvoudig te berekenen. Hoe dit berekent kan worden, hangt af van de rechtsvorm van de onderneming. Voor een eenmanszaak of vennootschap onder firma (vof) speelt het gewaardeerd loon een rol. Een besloten vennootschap of naamloze vennootschap hoeft hier geen rekening mee te houden. Voor deze rechtsvormen is de formule wat simpeler.
Een eenmanszaak of vof kan de rentabiliteit en het totale vermogen berekenen door de nettowinst en de betaalde rente bij elkaar op te tellen. Vervolgens moet daar het zogenaamde gewaardeerd loon vanaf getrokken worden. Je deelt het overgebleven getal door het gemiddelde totale vermogen en vermenigvuldigt dit ten slotte met 100%.
Voor eenmanszaken en vennootschappen onder firma is de formule rentabiliteit totaal vermogen dan als volgt:
(nettowinst + betaalde rente – gewaardeerd loon) : gemiddeld totaal vermogen x 100% = rentabiliteit totaal vermogen
Gewaardeerd loon is een bedrag dat wordt gebruikt voor ondernemers met een eenmanszaak of vof. Het gewaardeerde loon wordt gevormd door alle uren en de moeite die iemand in de eigen onderneming steekt. Dit loon vormt een fictief deel van het inkomen van de ondernemer (de totale winst).
Bv’s en nv’s hebben niet met gewaardeerd loon te maken; voor deze rechtsvormen zijn alle kosten al in de nettowinst verwerkt. Deze ondernemers kunnen de rentabiliteit van het totale vermogen daardoor wat eenvoudiger berekenen. De formule is dan:
(nettowinst + betaalde rente) : gemiddeld totaal vermogen x 100% = rentabiliteit totaal vermogen
Om te weten of de uitkomst van de rentabiliteit berekening goed of slecht is, is het zaak om te weten wat goede rentabiliteit is. Deze score is voor iedere vorm van rentabiliteit anders.
Voor de rentabiliteit van het totale vermogen (rtv) is de score goed als deze 8,0% of hoger is. De rentabiliteit van het vreemde vermogen (rvv) moet in ieder geval onder de rtv liggen, en ligt gemiddeld tussen 3,0% en 5,0%. Voor de rentabiliteit van het eigen vermogen (rev) ligt de score gemiddeld het liefst boven de 8,0% tot 10,0%, maar een hogere score is ook mogelijk, afhankelijk van de financiële situatie.
Om het nog wat duidelijker te maken, hebben we de gemiddelde scores voor goede rentabiliteit hieronder onder elkaar gezet:
Om er zeker van te zijn dat jouw berekende score klopt en goed is, is het handig een financieel expert in te schakelen. Deze kan meestal direct zien of de zaken goed gaan of dat er bijgestuurd moet worden.
Het kan natuurlijk zijn dat je rentabiliteit niet goed is. Voor de levensvatbaarheid van je bedrijf is het dan zaak die te verbeteren. Maar ook als je een zakelijke lening wil aanvragen, is het van belang dat de score goed is. Anders is de kans groot dat kredietverstrekker de financieringsaanvraag afwijst. Om dit te voorkomen en financiële problemen tegen te gaan, kan je een aantal maatregelen nemen.
Hieronder geven we 4 tips om de rentabiliteit en daarmee de financiële gezondheid van jouw onderneming te verbeteren.
Bij een onderneming zit er vaak geld ‘vast’ in verschillende zaken. Denk hierbij aan een grote voorraad aan producten, die nog niet worden verkocht maar al wel zijn ingekocht. Maar ook bij klanten kan dit het geval zijn. Klanten die nog niet hebben betaald zijn debiteuren. Deze debiteuren beschikken over geld dat voor jou bestemd is, maar dat jij nog niet in eigen handen hebt. Het geld zit dus als het ware vast en kan nog niet voor de onderneming worden gebruikt.
Om de rentabiliteit van je onderneming te verbeteren, is het van belang dat de omloopsnelheid van je vermogen wordt verbeterd. Ook helpt het om het beschikbare vermogen efficiënter te gebruiken. Hieronder geven we 4 tips om de omloopsnelheid te verbeteren:
Veel ondernemers geven standaard veel geld uit, bijvoorbeeld aan grondstoffen, materiaal of machines. Maar ook uitgaven als personeelskosten, energiekosten en huur kunnen hoog uitvallen.
Ondernemers die er financieel niet zo goed voor staan, kunnen op zoek gaan naar manieren om hun uitgaven te verlagen. Het is essentieel dat dit op zo’n manier wordt gedaan dat de omzet er niet minder door wordt. Alleen dan levert iedere uitgegeven euro meer op en wordt de rentabiliteit verbeterd.
Je kosten omlaag brengen is echter simpeler gezegd dan gedaan. Begin hiermee door alle zakelijke kosten op een rij te zetten. Je krijgt zo goed inzicht in alle grote én kleine kostenposten. Vervolgens is het zaak om uit te zoeken waarop bezuinigd kan worden. Geef je bijvoorbeeld veel geld uit aan het inkopen van bepaalde materialen? Dan is het misschien goed om op zoek te gaan naar een goedkopere leverancier. Je kan ook kijken naar manieren om het werkproces te verbeteren, zodat er efficiënter gewerkt kan worden.
In plaats van de kosten verlagen is het ook een optie om uit te zoeken of de omzet verhoogd kan worden. Een hogere winstgevendheid leidt namelijk tot een betere rentabiliteit. Maar ook dit is niet zo eenvoudig als het klinkt. Als dat zo was, deed iedereen dat immers wel.
Je kan bijvoorbeeld een marketingcampagne opzetten, bijvoorbeeld op sociale media of op de radio. Als deze effectief is, leidt deze tot meer klanten. Je kan ook bestaande klanten inzetten om meer nieuwe klanten aan te trekken, bijvoorbeeld door hen tot mond-tot-mondreclame aan te zetten. Je zou ook je prijzen kunnen verhogen, zolang daar ruimte voor is.
Tip voor omzet verhogen: zoek uit waar jouw kansen liggen en grijp deze. Speel in op trends en voer waar nodig verbeteringen door.
Wie de rentabiliteit van zijn eigen vermogen wil verbeteren, kan overwegen meer vreemd vermogen aan te trekken. Je kan dit zien als een soort hefboomeffect, ook wel financial leverage genoemd. Als je van plan bent extra vreemd vermogen aan te trekken, is het wel essentieel dat de rentabiliteit van het totale vermogen hoger is dan de rentabiliteit van het vreemde vermogen. Als dit niet het geval is, kan deze maatregel ongewenste effecten hebben.
Om ervoor te zorgen dat het altijd goed gaat met je bedrijf, is het slim om regelmatig de rentabiliteit te berekenen. Zo kan je op tijd bijsturen wanneer dat nodig is.
Rentabiliteit is de verhouding tussen de nettowinst en het geïnvesteerde vermogen binnen een onderneming. Je kan hieruit halen hoeveel rendement een investering heeft opgeleverd. Een goede rentabiliteit laat zien dat de investering goede resultaten heeft opgeleverd. Een slechte rentabiliteit daarentegen toont dat de investering slecht uitpakte en misschien zelfs tot verlies heeft geleden.
Dit hangt af van de soort rentabiliteit die je wil berekenen. Voor iedere soort is een andere formule. Op deze pagina lichten we iedere berekening uitgebreid toe, maar hieronder staan de formules in het kort:
Rentabiliteit van het totale vermogen (eenmanszaken en vof’s): (nettowinst + betaalde rente – gewaardeerd loon) : gemiddeld totaal vermogen x 100% = rentabiliteit totaal vermogen
Rentabiliteit van het totale vermogen (bv’s en nv’s): (nettowinst + betaalde rente) : gemiddeld totaal vermogen x 100% = rentabiliteit totaal vermogen
Rentabiliteit van het vreemd vermogen: te betalen rente : gemiddeld vreemd vermogen x 100% = rentabiliteit vreemd vermogen
Rentabiliteit van het eigen vermogen: nettowinst : gemiddeld eigen vermogen x 100% = rentabiliteit eigen vermogen
Als je de rentabiliteit van je onderneming hebt berekend, wil je natuurlijk weten of deze score goed is. Wanneer een score goed of slecht is, verschilt per soort rentabiliteit.
Voor rentabiliteit totaal vermogen moet de score 8,0% of hoger zijn.
Voor rentabiliteit vreemd vermogen (rvv) is de score goed als deze tussen 3,0% en 5,0% ligt. De score moet onder de rentabiliteit totaal vermogen liggen.
Voor rentabiliteit eigen vermogen moet de score boven 8,0% tot 10,0% liggen.