Pensioen

pensioen header
  • Auteur:

    Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.

  • Laatst bijgewerkt: 4 december 2023
  • Leestijd: 7 minuten

Pensioen voor ondernemers werkt anders dan pensioenregelingen voor werknemers in loondienst. Een ondernemer is zelf verantwoordelijk voor het opbouwen van pensioen en het regelen van de oudedagsvoorziening. Voor het aanvullende pensioen bestaan verschillende mogelijkheden. Het is daarom verstandig dat zelfstandig ondernemers zich hier goed in verdiepen.

Hoeveel pensioen opbouwen?

Er is geen vastgesteld bedrag of specifieke regel voor hoeveel pensioen een ondernemer dient op te bouwen, omdat dit afhangt van verschillende factoren, zoals de gewenste levensstijl na de pensionering, het huidige inkomen en de persoonlijke financiële doelen.

Het is echter een algemene aanbeveling om te streven naar een pensioen dat minimaal 70% van het huidige bruto-inkomen dekt. Dit percentage wordt vaak genoemd als een richtlijn om ervoor te zorgen dat na de pensionering een vergelijkbaar niveau van inkomen behouden kan worden.

Pensioen opbouwen zzp

Een zelfstandig ondernemer moet zijn eigen spaarpotje maken voor later. Dit kan hij op verschillende manieren doen. Een pensioen opbouwen kan bijvoorbeeld door middel van lijfrente, maar kan ook met eenvoudig banksparen. Ook zijn er een aantal zelfstandig ondernemers die hun oude pensioenregeling voort kunnen zetten of verplicht met een pensioenfonds mee moeten doen. Samen met een boekhouder kan de ondernemer uitzoeken wat (fiscaal) de meest aantrekkelijke manier van pensioen opbouwen is.

Lijfrente of banksparen

pensioen illustratie

Een zzp’er kan kiezen voor een lijfrente bij een verzekeraar, bank of beleggingsinstelling. Bij een lijfrente spaart de zzp’er voor een kapitaal. De premie die de ondernemer voor deze lijfrente betaalt is fiscaal aftrekbaar. Wanneer de ondernemer stopt met werken of de AOW-leeftijd bereikt, maakt hij de keuze over de periodieke uitkeringen. De lijfrente ontvangt de ondernemer dan naast zijn AOW in termijnen.

Wanneer een zzp’er ook directeur-grootaandeelhouder (dga) is van zijn eigen bv, is het niet meer mogelijk om pensioen in de eigen bv op te bouwen. Wel kan de ondernemer het pensioen bij een externe verzekeraar onderbrengen.

Een alternatieve optie die genoemd kan worden is banksparen. Banksparen houdt in dat de zzp’er bij een bank een geblokkeerde spaarrekening opent speciaal voor het opbouwen van pensioen. Het gespaarde bedrag wordt later als aanvulling op de AOW uitgekeerd. De inleg voor banksparen kan onder bepaalde voorwaarden fiscaal aftrekbaar zijn.

LijfrenteBanksparen
InstellingVerzekeraarBank
RendementWinstdeling van verzekeraarRentevergoeding
BelastingvoordeelJa, fiscaal aftrekbaarJa, fiscaal aftrekbaar
Maximaal bedragJa, er is een maximaal bedrag per jaar met belastingvoordeelJa, er is een maximaal bedrag per jaar met belastingvoordeel
Verschil lijfrente en banksparen

Zelf sparen of beleggen

Een zzp’er kan ook zelf vermogen opbouwen door middel van sparen en beleggen. Op deze manier houdt de ondernemer een deel van zijn vermogen buiten box 3 van de inkomstenbelasting. Een ondernemer kan bij pensioensopbouw kapitaal relatief lang missen. Hierdoor kan pensioensbeleggen op lange termijn een goed rendement opleveren. Maar het kan ook op lange termijn risico’s met zich meebrengen. Koersen kunnen dalen en bij faillissementen kunnen beleggingen als aandelen helemaal niets meer waard worden.

Laten beleggen

Een andere mogelijkheid is om het geld te laten beleggen door professionals. Dit heeft als voordeel dat experts met kennis van zaken de beleggingen beheren en weten hoe ze de doelen kunnen realiseren. Het nadeel is dat de controle uit handen wordt gegeven en kosten betaald dienen te worden voor deze dienstverlening. Het bespaart echter wel tijd, omdat de beurskoersen en dergelijke niet zelf gevolgd hoeven te worden.

Collectieve pensioenregeling

Er zijn specifieke collectieve pensioenregelingen ontwikkeld voor zzp’ers. Deze regelingen zijn vrijwillig en stellen zzp’ers in staat om zelf het in te leggen bedrag te bepalen. Ze zijn gericht op zelfstandige ondernemers met een eenmanszaak of vennootschap onder firma (vof). Door deel te nemen aan deze collectieve regelingen kunnen zzp’ers profiteren van schaalvoordelen en professioneel beheer, waardoor ze een sterker pensioenfundament kunnen opbouwen.

Oude pensioenregeling voortzetten

Een zzp’er die voorheen bij een werkgever in loondienst heeft gewerkt, kan in sommige gevallen zijn oude pensioenregeling daar nog voorzetten. Het nadeel daarvan is dat de ondernemer zelf de gehele premie moet betalen en dat hij dit aansluitend op zijn dienstverband moet regelen. De pensioenpremie voor deze vrijwillige voortzetting is maar maximaal 10 jaar na ontslag aftrekbaar. Daarom wordt er nauwelijks gebruik gemaakt van deze mogelijkheid.

Pensioenleeftijd

In 2022 was de AOW-leeftijd 66 jaar en 7 maanden. De AOW-leeftijd in 2023 is 66 jaar en 10 maanden. Vanaf 2024 is de pensioensleeftijd 67 jaar. Na 2024 wordt de AOW-leeftijd gelinkt aan de gemiddelde levensverwachting. De AOW-leeftijd kan berekend worden via de website van de Sociale verzekeringsbank.

Verplichte pensioenregeling voor specifieke groepen

Voor bepaalde groepen ondernemers geldt een verplichte bedrijfs- of beroepspensioensregeling. Denk aan beroepen in de gezondheidszorg (bijvoorbeeld een huisarts of fysiotherapeut) maar ook bijvoorbeeld zelfstandige schilders. Andere beroepen waarbij het ook verplicht is zijn:

Een bedrijfstak of beroepsgroep kan een verplichte pensioenregeling aanvragen. Daarvoor is er wel voldoende ondersteuning nodig binnen de bedrijfstak of beroepsgroep.

Pensioen berekenen

Wanneer een ondernemer wil weten hoeveel pensioen hij al heeft opgebouwd, kan dat via de website www.mijnpensioenoverzicht.nl. Inloggen kan met DigiD. Deze website geeft inzicht in de AOW en de pensioenen die hij heeft opgebouwd bij een werkgever. Het haalt alle informatie van bijna alle pensioenfondsen op, behalve het pensioen dat de ondernemer als zelfstandige heeft opgebouwd. Tenzij de zelfstandige een verplichte pensioenregeling heeft.

Pensioen zzp en inkomstenbelasting

Als zzp’er is het mogelijk om te profiteren van belastingvoordelen met betrekking tot pensioenopbouw. Het bedrag dat jaarlijks wordt gestort op de zzp-pensioenrekening is aftrekbaar van de inkomsten als zzp’er. Deze aftrek, bekend als lijfrenteaftrek, vindt plaats voordat er belasting is betaald over dat inkomen. Hierdoor wordt het belastbaar inkomen verlaagd en dient er minder inkomstenbelasting betaald te worden.

De lijfrenteaftrek biedt een waardevol fiscaal voordeel, omdat er belasting wordt bespaard op het bedrag dat wordt inlegt voor het pensioen. Het gestorte bedrag wordt pas belast op het moment dat het pensioen ingaat en het geld wordt opgenomen. Op dat moment wordt de uitkering belast als inkomen. Het is echter belangrijk om te weten dat er grenzen zijn aan het bedrag dat afgetrokken mag worden van het zzp-inkomen. Deze grenzen worden bepaald door de Belastingdienst en kunnen variëren afhankelijk van de situatie en het fiscale jaar.

Fiscale oudedagsreserve (FOR)

Onderneming logo icon

Let op: Deze aftrekpost is sinds 1 januari 2023 afgeschaft.

Een zzp’er met een eenmanszaak of vof mocht gebruikmaken van de fiscale oudedagsreserve. De ondernemer kon een deel van zijn winst reserveren voor de fiscale oudedagsreserve. Over dat bedrag betaalde de ondernemer pas later belasting. Er gold een maximumbedrag dat de ondernemer jaarlijks opzij mocht zetten. Wanneer een ondernemer met pensioen gaat, kon hij zijn oudedagsreserve omzetten in lijfrente. De premie was dan aftrekbaar.

Er waren een aantal voorwaarden die golden voor de opbouw van een fiscale oudedagsreserve:

  • De ondernemer moet minimaal 1225 uur per jaar voor zijn onderneming werken.
  • De ondernemer heeft aan het begin van het kalenderjaar de AOW-leeftijd nog niet bereikt.
  • De ondernemer is ondernemer voor de inkomstenbelasting.

Per 1 januari 2023 is de fiscale oudedagsreserve (FOR) afgeschaft. Dit betekent dat ondernemers hier geen gebruik meer van kunnen maken. Als een ondernemer al een FOR op de balans heeft staan, blijven de regels rondom het afwikkelen gelden.

Veelgestelde vragen

Hoe bouwen ondernemers pensioen op?

Een ondernemer kan op verschillende manieren zijn pensioen opbouwen.
· Een lijfrente bij een verzekeraar
· Een deel van de winst reserveren voor de oudedagsvoorziening
· Het bedrijf verkopen
· De hypotheek aflossen
· Sparen en beleggen
· Oude pensioensregeling voortzetten.

Wanneer is een pensioenregeling verplicht?

Een pensioensregeling is verplicht voor bepaalde beroepen, bijvoorbeeld huisartsen. Bij vakverenigingen kan worden nagevraagd voor wie er een verplichte pensioensregeling geldt.

Hoeveel pensioen moet ik opbouwen per maand?

Als je pensioen gaat opbouwen, is het handig om te weten hoeveel je per maand moet opbouwen. Dit verschilt per persoon, maar over het algemeen geldt de volgende vuistregel: zet maandelijks 20% van het inkomen opzij voor het pensioen.