Duurzaam inkopen

Duurzaam inkopen
  • Auteur:

    Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.

  • Laatst bijgewerkt: 22 april 2024
  • Leestijd: 7 minuten

Ondernemers die producten verkopen, laten deze produceren en kopen materialen en onderdelen in van bedrijven. Hoe een bedrijf de producten tot stand brengt, heeft impact op het klimaat. Als je waarde hecht aan duurzame bedrijfsvoering, kan je voor je producten aan duurzaam inkopen doen. Op deze pagina wordt uitgelegd wat duurzaam inkopen inhoudt en op welke aspecten je moet letten.

Wat is duurzaam inkopen?

Duurzaam inkopen betekent dat ondernemers bij de inkoop rekening houden met de mens en het milieu. Dit wordt ook wel maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) genoemd. Er wordt niet alleen gelet op de prijs, de kwaliteit en de levertijd van het product, maar ook op de wijze waarop het product wordt gemaakt en waar het product wordt gemaakt. Dit wordt duurzame ontwikkeling genoemd.

Met duurzame inkoop wordt de focus onder meer gelegd op lokale productie en het gebruik van duurzame energiebronnen. Ook wordt er gelet op sociale aspecten met betrekking tot onder meer internationale arbeidsomstandigheden en de internationale sociale voorwaarden. Je kan er bijvoorbeeld voor kiezen om enkel in zee te gaan met bedrijven die inclusiviteit en diversiteit binnen het bedrijf vooropstellen.

Waarom kiezen voor duurzame inkoop?

De wijze waarop producten worden geproduceerd, staat in direct verband met het milieu. Een product dat bijvoorbeeld door lokale producenten wordt gemaakt, hoeft minder lang te worden vervoerd dan producten die vanuit Azië naar Nederland worden gehaald. Des te korter het transport, des te minder CO2 wordt uitgestoot. Dat is beter voor het milieu. CO2-uitstoot heeft immers een negatieve impact op het klimaat.

Ook als een bedrijf zijn afvalstoffen in water stort, heeft dat een negatieve impact op het klimaat. Een bedrijf kan er bovendien voor kiezen alleen gebruik te maken van herbruikbare of gerecyclede materialen. Dan gaat het om circulair inkopen.

Ook mensenrechten en de arbeidsomstandigheden van het personeel spelen voor duurzaamheid een rol. Bedrijven met lage lonen en slechte werkomstandigheden zijn minder duurzaam dan bedrijven die een leefbaar loon en goede werkomstandigheden bieden.

Duurzame inkopen speelt ook een rol bij de ketenverantwoordelijkheid van ondernemers. Hierbij nemen ondernemers verantwoordelijkheid voor de goede omstandigheden voor mens, natuur en milieu. Ketenverantwoordelijkheid maakt onderdeel uit van maatschappelijk verantwoord inkopen en het grotere geheel: maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).

Als je een ondernemer met een duurzame visie bent, zou je duurzaam inkopen om deze redenen in overweging kunnen nemen. Duurzaam inkopen blijkt immers een krachtig instrument te zijn en is essentieel voor duurzame producten.

Voordelen

  • Beter voor mens, milieu en klimaat
  • Mensen letten steeds vaker op duurzaamheid
  • Duurzaam ondernemen wordt steeds meer de norm

Nadelen

  • Duurzaam inkopen kan meer geld kosten

Duurzaam inkopen: waarop letten?

Wil je beginnen met duurzaam inkopen? Dan moet je letten op een aantal verschillende aspecten. De hoofdcategorieën zijn milieu en mens. Deze aspecten bestaan uit verscheidene factoren en onderdelen die beïnvloeden hoe duurzaam het inkoopproces is. Loop deze na voor het invoeren van een duurzaam inkoopbeleid.

Milieuaspecten

CO2-uitstoot

Eén van de belangrijkste aspecten voor duurzaam inkopen is de CO2-uitstoot. Duurzame ondernemers dienen zich bewust te zijn van de CO2-uitstoot die tot stand komt bij het productieproces. Om de CO2-uitstoot te doen verminderen of voorkomen, kan je aan CO2-compensatie doen. Ook kan er worden overgegaan van fossiele energie naar duurzame energie.

Energie- en watergebruik

Het energie- en watergebruik van een bedrijf heeft directe invloed op de biodiversiteit en leefomgeving. Door gedurende het productieproces goed met water en energie om te gaan, is er minder sprake van verspilling van grondstoffen en elementen en wordt milieuverontreiniging en uitputting grotendeels of volledig tegengegaan. 

Circulariteit

Bij traditioneel inkopen kunnen onderdelen of materialen van het product niet worden hergebruikt. Hierdoor ontstaan verschillende afvalstromen en deze zijn belastend voor het milieu. Daarnaast worden grondstoffen op den duur steeds schaarser; ze raken uitgeput en de beschikbaarheid neemt af. Door circulair in te kopen, wordt er zuiniger omgegaan met grondstoffen. De producten en materialen zijn herbruikbaar en behouden hun waarde, waardoor de levensduur wordt verlengd. Dit draagt bij aan een beter milieu.

Sociale aspecten

Voorwaarden en arbeidsnormen

Duurzaamheid draait niet alleen om milieu en klimaat. Ook de mensen in de keten moeten goed worden behandeld. Voor duurzame ondernemers is het dan ook belangrijk dat er wordt gekozen voor bedrijven die hun werknemers goed behandelen. Onmenselijke werkomstandigheden en kinderarbeid moeten ten allen tijde worden voorkomen.

Je kan internationale sociale voorwaarden (ISV) opstellen om te zorgen voor goede voorwaarden en arbeidsnormen voor de werknemers. In deze voorwaarden moet gepaste zorgvuldigheid of due diligence worden opgenomen voor de uitvoering van de inkoopopdracht.

Lokaliteit

Wie aan maatschappelijk verantwoord inkopen wil doen en daarvoor een bedrijf zoekt, doet er goed aan om eerst in de eigen omgeving te kijken. Door een lokaal bedrijf te kiezen, hoeven de materialen en onderdelen minder lang te worden vervoerd. Door een korter transportproces, wordt minder CO2 uitgestoten.

Daarnaast zorgt lokaliteit ervoor dat je beter zicht hebt op de werkwijze van het bedrijf. Wellicht is het zelfs mogelijk om een keer een kijkje te nemen bij de uitvoering van het productieproces. Zo weet je zeker dat het gekozen bedrijf daadwerkelijk duurzaam te werk gaat.

Inclusiviteit en diversiteit

Binnen een bedrijf kan een inclusieve en diverse cultuur heersen. Dit houdt in dat er geen onderscheid wordt gemaakt op basis van achtergrond, opvattingen en geloof. Ieder personeelslid wordt gelijkwaardig behandeld.

Je kan je ook inzetten om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt werkgelegenheid te beiden. Dat wordt ook wel social return genoemd. Daarmee wordt aan onder meer mensen met lichamelijke of psychische beperkingen de kans gegeven op een waardige en betaalde baan.

Veelgestelde vragen

Ben ik verplicht om duurzaam in te kopen?

Er is slechts één richtlijn waaraan ondernemers zich moeten houden met betrekking tot duurzaam inkopen. Dat is de OESO-richtlijn over corruptie. In Nederland is corruptie namelijk strafbaar, ook als de omkopingspraktijken of corrupte handelingen in het buitenland plaatsvinden. Daarom zijn ondernemers verplicht eerlijk zaken te doen, zonder corruptie. De Rijksoverheid heeft een brochure opgesteld om ondernemers hierbij te ondersteunen.

Welke bedrijven en organisaties doen aan duurzame inkoop?

Verscheidene bedrijven en organisaties doen aan duurzame inkoop. Duurzaamheid speelt namelijk een steeds grote rol in onze maatschappij. De Rijksoverheid geeft daarnaast sinds 2010 het goede voorbeeld aan ondernemers door bij de inkoop van producten en de samenwerking met bedrijven onder meer te letten op internationale arbeidsomstandigheden, milieu-effecten, innovatieve oplossingen, circulariteit, lokaliteit en klimaatneutraliteit.

Hoe kan ik nog meer aan verduurzaming doen?

Duurzaam ondernemen draait niet alleen om duurzaam inkopen. Ook de manier van energie opwekken speelt een rol. Bovendien kan een bedrijf aan duurzame mobiliteit doen. Hierbij wordt minder of geen gebruikgemaakt van benzineauto’s en meer of alleen van de fiets, het openbaar vervoer, deelvervoer en/of elektrisch vervoer. Daarnaast kan men een duurzaam personeelsbeleid doorvoeren. Ook is het belangrijk dat afval word gescheiden.