Duurzame keurmerken

Duurzame keurmerken
  • Auteur:

    Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.

  • Laatst bijgewerkt: 22 april 2024
  • Leestijd: 8 minuten

Een duurzaam keurmerk toont aan dat ondernemers aan duurzame eisen voldoen. Met duurzame keurmerken onderscheiden duurzame ondernemers zich daarnaast van andere ondernemers door de waarden en normen van het bedrijf uit te dragen. Welke duurzame keurmerken zijn er en waaraan moeten je voldoen om een keurmerk te krijgen?

Wat zijn duurzame keurmerken?

Met een keurmerk draag je als ondernemer uit dat je aan bepaalde eisen voldoet. Voor duurzame keurmerken gaat het om eisen op het gebied van milieu, dierenwelzijn en/of sociale aspecten rondom de mensen en het werk. De specifieke eisen verschillen per keurmerk.

Wanneer een product aan de gestelde eisen voldoet, kan je als producent het product laten certificeren door een onafhankelijke organisatie. Na de certificering mag het keurmerk op de verpakking van het product staan. In ruil daarvoor betaal je kosten voor het beheer van het keurmerk. Een duurzaam keurmerk mag niet winstgevend zijn.

Een keurmerk is anders dan een bedrijfslogo en is altijd van een onafhankelijke organisatie

Waarom een duurzaam keurmerk aanvragen?

Een duurzaam keurmerk heeft verscheidene voordelen. Allereerst tonen duurzaamheidskeurmerken aan dat een ondernemer aan bepaalde eisen voldoet. Bedrijven doen zich soms duurzamer voor dan ze daadwerkelijk zijn. Dat heet greenwashing en is verboden. Met een duurzaam keurmerk bewijs je dat je echt groen bezig bent en dat je je niet alleen zo voordoet.

Het bewijs dat een product duurzaam is, is belangrijk voor consumenten. Duurzame producten zijn zo snel te herkennen, waardoor ze eenvoudig een duurzamere keuze kunnen maken. Ook voor opdrachtgevers kan zo’n kenmerk van belang zijn. Een keurmerk kan jou onderscheiden van andere ondernemers. Bovendien draag je zo je waarden en normen uit.

Het aanvragen van een duurzaam keurmerk confronteert ondernemers ook met de eisen waaraan ze wellicht nog niet voldoen. Een keurmerk kan dan ook worden gezien als een hulpmiddel om verder te verduurzamen. Verduurzaming kost echter geld en tijd en ook voor het keurmerk zelf moet je kosten betalen. Dat kan als een obstakel worden ervaren, maar de voordelen wegen over het algemeen op tegen de nadelen.

Voordelen

  • Bewijs van duurzaamheid
  • Consumenten maken eenvoudiger duurzamere keuzes
  • Goed voor opdrachtgevers en samenwerkingen
  • Waarden en normen uitdragen
  • Onderscheiden van andere ondernemers
  • Hulpmiddel bij verduurzamen

Nadelen

  • Een keurmerk kost geld
  • Voldoen aan eisen kost tijd en moeite

Welke duurzame keurmerken zijn er?

Er is een groot aantal duurzame keurmerken in Nederland. Stichting Milieu Centraal heeft een lijst opgesteld met ongeveer 300 keurmerken. Deze keurmerken zijn onderverdeeld in twintig categorieën:

  • Koffie, thee, chocolade
  • Vlees
  • Vis, schaal- en schelpdieren
  • Groenten en fruit
  • Zuivel
  • Eieren
  • Wijn
  • Streekproducten
  • Voeding overig
  • Verpakking en afval
  • Kleding
  • Bloemen en tuin
  • Hout en klussen
  • Elektronica en apparaten
  • Energie en huis
  • Schoonmaakmiddelen
  • Cosmetica
  • Papier
  • Bedrijfsvoering
  • Overig

In de Keurmerkwijzer van Milieu Centraal wordt per categorie een overzicht van de keurmerken weergegeven. Onder ieder keurmerk staat weergegeven welke aspecten in welke mate worden gecontroleerd. Er wordt bovendien onderscheid gemaakt tussen het label topkeurmerk, een topbedrijfslogo, een paraplulogo en een bedrijfslogo. Ook is er het topkeurmerk klimaat. Een topkeurmerk voldoet aan strenge eisen en is transparant en betrouwbaar.

Overzicht van duurzame keurmerken

Hieronder wordt een overzicht gegeven van een aantal van de meest bekende en beste keurmerken in Nederland. Per keurmerk wordt een toelichting gegeven over de eisen. Zo kan je eenvoudig zien voor welke keurmerken je in aanmerking komt. Een volledig overzicht is te vinden op de website van Milieu Centraal.

B Corp Certificering

De B Corp Certificering is een keurmerk van de non-profit organisatie B Lab dat is gericht op sociale en milieugerichte prestaties van bedrijven. Deze bedrijven hebben een bewezen positieve impact op mens en milieu en geven duurzaamheid een blijvende plek in hun besluitvorming, beleid, processen en cultuur.

Er zijn geen specifieke vastgestelde eisen waaraan een onderneming moet voldoen. In plaats daarvan kunnen ondernemers punten krijgen voor positieve activiteiten op het gebied van bestuur, werknemers, impact op de gemeenschap, milieu en klanten. Er wordt aandacht besteed aan onder meer lucht en klimaat, water, hernieuwbare energie, vermindering van toxische stoffen, financiële zekerheid van werknemers en welzijn & veiligheid van werknemers. Voor het keurmerk zijn minimaal 80 punten en maximaal 200 punten te behalen.

EU-Biologisch

EU-Biologisch is een keurmerk voor de biologische landbouw. Het keurmerk is te vinden op producten binnen de categorieën groenten en fruit, eieren, kweekvis, tropische groenten en fruit, vlees, zuivel, koffie, thee, chocolade en bloemen en planten. Dit keurmerk geeft de garantie dat een product biologisch is. Elk bedrijf dat biologische producten wil produceren, verwerken, verpakken, importeren, verhandelen en/of opslaan moet hiervoor gecertificeerd zijn.

Om voor het keurmerk in aanmerking te komen, moet een bedrijf voldoen aan meetbare uitgangspunten van de biologische landbouw, die in wetgeving zijn vastgelegd. Biologische landbouw is gebaseerd op respect voor de natuur en verantwoord gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Er is aandacht voor het bodemgebruik. In plaats van chemische bestrijdingsmiddelen wordt er bij biologische landbouw gebruikgemaakt van mechanische teeltmaatregelen en natuurlijke vijanden om plagen en ziekten te voorkomen en bestrijden. Er zijn geen specifieke eisen voor energiegebruik, broeikasgasuitstoot, behoud van de biodiversiteit en watergebruik.

On the way to PlanetProof

On the way to PlanetProof is een onafhankelijk keurmerk voor producten die duurzamer zijn geproduceerd en daardoor een betere keuze zijn voor natuur, klimaat en dier. De volgende producten komen in aanmerking voor dit keurmerk: eieren, zuivel, aardappelen, groenten en fruit, bloemen, planten, bomen en bloembollen.

Voor dit keurmerk moeten producten aan verschillende eisen voldoen op het gebied van onder meer energie en klimaat, gewasbescherming, bodem, bemesting, dierenwelzijn en -gezondheid, biodiversiteit, afval en materiaalgebruik en water. De specifieke eisen verschillen per sector. Zo moeten eieren aan andere eisen voldoen dan bijvoorbeeld bomen en bloembollen.

EKO

EKO is een keurmerk voor de biologische landbouw en gaat daarbij nog een stap verder dan EU-Biologisch. Er zijn voorschriften waarmee boeren en bedrijven hun bedrijf extra duurzaam maken. Duurzame wensen en ambities worden per sector door hen zelf vertaald naar maatregelen die voor het EKO-keurmerk gelden. Dit maakt de EKO-normen realistisch voor iedere sector, want boeren en bedrijven weten zelf het best hoe zij verder kunnen verduurzamen. De normen en de naleving ervan worden gecontroleerd door onafhankelijke instanties.

Producenten moeten zich voor dit keurmerk houden aan specifieke EKO-normen. Er zijn specifieke normen per sector en overkoepelende normen. Alle keurmerkhouders moeten gecertificeerd zijn volgens de Europese biologische wet- en regelgeving. Daarnaast moeten sociale standaarden een integraal onderdeel vormen van de bedrijfsvoering. Daarbij wordt gekeken naar de richtlijnen uit de zogeheten Standard on Social Accountability. Dit keurmerk krijgen kan daarnaast alleen door transparant te zijn tegenover consumenten. Vanaf 2024 geldt het keurmerk bovendien alleen voor biologisch geteelde producten met een herkomst uit Nederland.

Veelgestelde vragen

Wat is een goed keurmerk?

Een goed keurmerk stelt strenge eisen. Deze eisen moeten strenger zijn dan de eisen die de wet voorschrijft, want een keurmerk geeft immers aan dat een product aan hogere eisen voldoet dan het wettelijk minimum. Betrouwbare keurmerken worden daarnaast enkel uitgegeven door onafhankelijke organisaties. Ook moet er sprake zijn van transparantie. Een keurmerk van een transparante onafhankelijke organisatie met de hoogste eisen voor een sector is het hoogst haalbare keurmerk.

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een manier van ondernemen waarbij de focus ligt op het creëren van langdurige waarde op economisch, sociaal en ecologisch gebied. Deze vorm van ondernemen wordt ook wel duurzaam ondernemen genoemd. Als je aan MVO doet, kom je wellicht in aanmerking voor één of meerdere duurzame keurmerken.

Welke duurzaamheidsaspecten zijn er?

De duurzaamheidsaspecten milieu, dierenwelzijn, mens en werk zijn overkoepelende aspecten. Specifiekere aspecten zijn onder meer eerlijke handel, goede arbeidsomstandigheden, behoud van de biodiversiteit, goed omgaan met water en grondstoffen, vermindering van toxische stoffen en hernieuwbare energie. Duurzaamheid draait om een groot scala aan aspecten en factoren. De duurzaamheidsaspecten waarop een onderneming wordt getoetst, verschillen per keurmerk. Een milieu keurmerk stelt bijvoorbeeld andere eisen dan een keurmerk dat enkel is gericht op biologische landbouw.