Stichting
-
Auteur:
Mabelle Abraham - Laatst bijgewerkt: 23 april 2024
- Leestijd: 8 minuten
Een stichting oprichten doe je meestal om een bepaald doel na te streven. Het is daarom een interessante rechtsvorm voor ondernemers die niet streven naar winst, maar streven naar een maatschappelijk ideëel of sociaal doel. Een stichting mag winst maken, zolang het naar het doel van de stichting gaat.
Wat is een stichting?
Een stichting is een organisatie die niet naar winst streeft. In plaats daarvan probeert een stichting een maatschappelijk doel te halen. Een stichting mág wel winst maken met een onderneming. De voorwaarde is dan wel dat de uitkering daarvan naar het doel van de stichting gaat. Het geld van een stichting komt binnen via donaties, leningen, subsidies en erfenissen.
Een stichting heeft een bestuur en kent geen leden of aandeelhouders. Hierdoor hoeft er geen ledenvergadering plaats te vinden voordat er belangrijke besluiten worden genomen. In de statuten kan wel bepaald worden of er een Raad van Toezicht is. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het bestuur. Het is niet verplicht om een Raad van Toezicht te hebben.
De stichting is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat de (individuele) bestuurders niet hoofdelijk aansprakelijk zijn of aansprakelijk zijn met hun privévermogen voor eventuele schulden.
Oprichten stichting
Wanneer je een stichting wil oprichten, moet je daarvoor eerst langs de notaris. De notaris stelt de notariële akte met daarin de statuten op. De notaris regelt vervolgens de inschrijving van de stichting bij de Kamer van Koophandel (KvK), zodat deze in het Handelsregister komt te staan.
Een stichting kan door één of meerdere personen worden opgericht. Iemand anders kan ook namens een overledene een stichting oprichten als diegene deze wens in zijn testament heeft gezet. Ook een rechtspersoon, zoals een besloten vennootschap (bv), kan een stichting oprichten.
Alle bestuurders van de stichting worden ingeschreven in het Handelsregister. Zolang de stichting niet is ingeschreven in het Handelsregister is het bestuurslid naast de stichting medeaansprakelijk. Als je een stichting met onderneming hebt, moet je deze in het Handelsregister opnemen.
Bij de oprichting is het ook belangrijk om de uiteindelijk belanghebbenden (UBO’s) van de stichting in te schrijven. Dit kan in het UBO-register van de KvK. UBO’s zijn personen die de uiteindelijke eigenaar willen zijn of het uiteindelijke zeggenschap willen hebben over de stichting.
De statuten
Regels voor een stichting worden vastgelegd in de statuten. De statuten moeten door het bestuur worden goedgekeurd. In de statuten staat onder andere:
- De bedrijfsnaam
- Het doel van de stichting
- De gemeente waar de stichting is gevestigd
- Informatie over het benoemen en ontslaan van bestuurders
- De bestemming voor het geld van de stichting wanneer deze wordt ontbonden
Voor het wijzigen van de statuten, is een bezoek aan de notaris vereist.
Belangrijk bij een Stichting: Zakelijke rekening
Als bestuur van een stichting is het noodzakelijk om transacties uit te kunnen voeren, inclusief het ontvangen en verrichten van betalingen. Hiervoor is een zakelijke bankrekening vereist. Dit geldt ook voor activiteiten zoals het innen van lidmaatschapsgelden en donaties, net zoals het doen van stortingen.
Bekijken
Kosten
Er is geen minimaal startkapitaal nodig voor het starten van een stichting. Wel komen er een aantal andere kosten kijken bij het oprichten van een stichting. Voor het inschrijven brengt de KvK eenmalig € 80,10 in rekening. Ook kost een notaris redelijk wat geld. Hier liggen de prijzen niet van vast; dit kan per notaris verschillen. De gemiddelde kosten liggen tussen de € 400 en € 1.000.
Daarnaast zijn er kosten voor het bijhouden van de boekhouding. Een stichting die ook commerciële activiteiten uitvoert, moet bij een bepaalde omzet een jaarrekening laten zien. Welke gegevens gezien moeten worden, hangt af van de omvang van de stichting. De gemiddelde jaarlijkse kosten van een stichting voor de boekhouding liggen meestal tussen de € 600 tot € 1.800. Met een boekhoudprogramma kan je dit makkelijk zelf doen en bespaar je kosten.
Boekhoudprogramma vergelijken?
Op zoek naar de mogelijkheden om efficiënter te werken door middel van een boekhoudprogramma? Vergelijk alle pakketten.
Vergelijk zelf
Aansprakelijkheid
Een stichting is een rechtspersoon. De bestuurder is dus in principe niet aansprakelijk voor de schulden. Er zijn een aantal uitzonderingen. Bestuurders zijn bijvoorbeeld wel aansprakelijk als de stichting nog niet is ingeschreven in het Handelsregister. Ook kan een bestuurder aansprakelijk worden gesteld bij wanbestuur. Daarom geldt sinds 2021 de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (Wbtr). Deze wet regelt de kwaliteit en het toezicht bij de stichtingen. De Wbtr is bedoeld om wanbestuur, misbruik van positie, onverantwoordelijk financieel beheer en andere ongewenste activiteiten binnen het bestuur van een stichting te voorkomen.
Bestuurswisselingen moeten binnen 8 dagen door worden gegeven aan de KvK. Afgetreden bestuurders die nog in het Handelsregister staan, lopen het risico aansprakelijk te worden gesteld.
Tekenbevoegdheid
Het gehele bestuur van de stichting heeft tekenbevoegdheid. Dit betekent dat de bestuurders bepaalde rechtshandelingen kunnen uitvoeren of namens de stichting contracten mogen tekenen. In de statuten staat wie alleen mag tekenen en wie met anderen moet tekenen.
Het bestuur van de stichting mag ook iemand anders een volmacht geven. Een volmacht is een verklaring waarin staat dat een ander persoon ook mag handelen namens het bedrijf. Het is wel handig dat deze gevolmachtigde wordt ingeschreven in het Handelsregister. Dit is niet verplicht, maar zo weten zakenpartners wel wie namens het bedrijf mag handelen.
Belastingen
Een stichting zonder onderneming hoeft geen belasting te betalen. Er zijn een aantal uitzonderingen waarbij een stichting wel belasting moet betalen. Namelijk:
- Als de organisatie van kapitaal en arbeid deelneemt aan het economisch verkeer en daarbij naar winst streeft (geen vrijstelling).
- Als de organisatie een activiteit uitvoert waarmee zij concurreert met ondernemers (geen vrijstelling).
- Als de organisatie van de inspecteur een uitnodiging krijgt om belastingaangifte te doen.
Wanneer er door een stichting wel structureel commerciële activiteiten worden uitgevoerd, moet er dus belasting worden betaald over de winst. Het gaat in dit geval om vennootschapsbelasting. Je kan dan gebruikmaken van de aftrekposten voor vennootschapsbelasting, zoals verschillende vormen van investeringsaftrek. Of de stichting btw moet inhouden en afdragen aan de Belastingdienst, hangt af van de situatie. De voorwaarden daarvan staan op de website van de Belastingdienst.
Aanpassen of stichting beëindigen
Wanneer iemand de stichting wil beëindigen, moet eerst de stichting ontbonden worden. Een stichting ontbinden betekent niet definitief beëindigen. De rechtspersoon stopt met bestaan wanneer alle schulden en uitkeringen zijn betaald. In de statuten staat waar het overige geld heen gaat.
Het bestuur besluit of de statuten gewijzigd gaan worden. In de statuten staat hoe het bestuur de statuten kan wijzigen. De notaris controleert eerst alle wijzigingen en voert deze daarna door.
Wanneer de samenstelling van het bestuur verandert, moet dit binnen 8 dagen worden doorgegeven aan de KvK.
Let op: Bestuurders die afgetreden zijn en nog in het Handelsregister staan, lopen het risico aansprakelijk te worden gesteld ondanks dat ze zijn afgetreden.
Personeel stichting
Een stichting kan personeel aannemen. Voor het personeel betaal je loonheffingen en sociale premies. Wanneer je voor het eerst een werknemer aanneemt, moet je je als werkgever registreren bij de Belastingdienst.
De bestuurders van stichtingen kunnen ook in loondienst van de stichting zijn. Een bestuurder is in loondienst als hij een arbeidsovereenkomst heeft en hij persoonlijke arbeid verricht. Hij krijgt daarvoor ook een vergoeding. De bestuurder mag dan geen beslissingen zelfstandig nemen.
Verschil stichting en vereniging
De verschillen tussen een vereniging en een stichting zijn niet heel groot. Toch zijn er een aantal verschillen die niet geheel onbelangrijk zijn. Voor een vereniging gelden bijvoorbeeld andere wetten en regels dan voor een stichting.
| Stichting | Vereniging | |
|---|---|---|
| Inschrijving KvK | Inschrijven bij de KvK is bij het oprichten van een stichting verplicht. | Voor verenigingen is inschrijven bij de KvK niet verplicht. (Formele verenigingen zijn daarentegen wel verplicht om zich in te schrijven bij de KvK.) |
| Leden | Een stichting heeft een bestuur, maar geen leden. | De vereniging heeft zowel een bestuur als leden. |
| Bestuur | Het bestuur van de stichting kiezen de bestuurders zelf. | Het bestuur van een vereniging wordt uit leden gekozen (bestuursleden) en legt verantwoording af aan de rest van de leden bij de algemene ledenvergadering. |
| Statuten | Het bestuur mag wijzigingen doorvoeren in de statuten. | Het bestuur van een vereniging kan statuten niet wijzigen. Een wijziging doorvoeren is alleen mogelijk met een algemene ledenvergadering. |
| Geldmiddelen | Een stichting ontvangt geld door middel van donaties, subsidies, schenkingen, erfenissen etc. | Een vereniging kan ook donaties, subsidies en schenkingen ontvangen. Maar hun inkomstenbron is in de vorm van contributie van leden. |
| Ontbinding | Het bestuur kan besluiten dat de stichting ontbonden wordt. | Een vereniging kan alleen worden ontbonden door de algemene ledenvergadering. |
Voor- en nadelen van een stichting
Een stichting oprichten heeft diverse voordelen ten opzichte van andere rechtsvormen. Maar een stichting kent ook een aantal nadelen.
Voordelen
- Een zeer flexibele rechtsvorm. Dit komt omdat vrijwel alle activiteiten en werkzaamheden erin onder te brengen zijn.
- Kan door één persoon worden opgericht.
- Geen minimaal startkapitaal, de kosten blijven daardoor lager.
- Geen leden of aandeelhouders, de invloed van buitenaf blijft daardoor gering.
- Beperkte aansprakelijkheid, omdat het een aparte rechtsvorm is. Daardoor is het vermogen van de stichting een afgescheiden vermogen. De bestuurders zijn dan ook niet persoonlijk aansprakelijk.
- Stichtingen zijn in verschillende vormen op te richten, waaronder de sociaal belang behartigende instelling (SBBI) en de algemeen nut beogende instelling (ANBI). Deze stichtingsvormen hebben fiscale voordelen wanneer zij een SSBI-status of ANBI-status hebben.
Nadelen
- Een stichting moet worden opgericht door een notaris. Hierdoor liggen de opstartkosten voor een stichting wat hoger dan voor bijvoorbeeld een eenmanszaak of vof.
- Een stichting is verplicht om administratie bij te houden.
- Er is geen winstuitkering aan een bestuurder of oprichter van de stichting. Een stichting is namelijk een rechtspersoon die niet streeft naar winst.
Veelgestelde vragen
Ja. De bestuurder is niet aansprakelijk voor schulden van de organisatie. Hierop gelden wel een aantal uitzonderingen. Bestuurders zijn namelijk wel aansprakelijk bij wanbestuur of wanneer de stichting nog niet is ingeschreven bij de KvK.
Bij het oprichten van een stichting kunnen goede doelen nagestreefd worden op een fiscaal aantrekkelijke manier. Het doel van de stichting varieert. Er zijn stichtingen die zich richten op de natuur. Andere ondernemers richten zich meer op sociale doelen. Er zijn ook mensen die namens een overledene een stichting oprichten.
Voor de oprichting van een stichting is een notaris nodig. De notaris stelt de notariële akte op. In de notariële akte staan de statuten van de stichting. De notaris schrijft vervolgens de stichting in bij KvK. Een stichting kan alleen of samen worden opgericht.
Mabelle Abraham (MSc) houdt trends en ontwikkelingen op de financiële markt in de gaten om zo nieuwe kansen te identificeren en hier strategisch op in te spelen. Met haar ruime expertise en specialistische vaardigheden analyseert en beoordeelt ze al 3 jaar lang financiële producten. Daarnaast heeft zij haar Master behaald in Communication Science aan de Universiteit Twente.